Gözde jetlerin zor günleri

İster yolcu uçağı ister iş jeti olsun uçak üreticileri sürekli yeni uçaklar tasarlayıp üretmek ya da mevcut modellerinin yeni versiyonlarını yapmak için çalışıyor. Ancak bir uçağı tasarlayıp üretmek her zaman kolay olmuyor. Üreticiler, uçaklarını üretirken pek çok zorlu yolu aşmak zorunda kalıyor. Dünyanın en hızlı iş jeti unvanına sahip, ancak henüz yolculu uçuşlara başlayamayan Gulfstream G650’nin uçuş testleri sırasında düşmesi sadece iş jeti üreticileri tarafından değil tüm sektörde şaşkınlıkla karşılandı. Doğal olarak, resmi bir açıklama olmasa bile G650’ye olan ilginin kaza sonrası azaldığı ifade ediliyor. Yaklaşık 200 adetlik siparişten kaza sonrası kaçının iptal edildiği ise bilinmiyor.

Gulfstream, G650 üzerindeki çalışmalara Mayıs 2005’te başladı. G650’nin pazardaki en hızlı, en geniş ve en pahalı iş jeti olmasını planlayan Gulfstream’in, Ekim 2010’da yaptığı test uçuşlarında G650’nin saatte 982 km hıza ulaştı. Ancak tüm havacılık sektörünün merakla beklediği dünyanın en hızlı iş jeti G650, test uçuşları sırasında kaza yaptı. Uçuş testi sırasında motorların biri kapatılıp motor arızası halinde tek motorla kalkış simüle ediliyordu. Fakat uçağın kanat ucu yere değdi ve temas sonucu alev topu haline dönen uçaktaki dört mürettebattan kurtulan olmadı. Kazayla ilgili incelemeler henüz tamamlanmadığından, sonucu da açıklanmadı.

Fakat kazaya rağmen Gulfstream, G650’nin üretimine ve gerekli sertifikaları almak için uçuş testlerine devam ediyor. Şu ana kadar G650 uçuş test programı 470 uçuşu ve 1.560 uçuş saatini geride bıraktı. G650’nin sertifika alması için 2.200 saat uçuş yapması gerekiyor. Firma, uçuş testlerine 5 yerine 4 uçakla devam ediyor. Herhangi bir aksilik olmazsa Gulfstream, G650’nin sertifikasını daha önce planladığı gibi 2011’de alıp 2012’de uçağı ilk müşterisine teslim edecek. Ancak kaza neticesinin bu süreci nasıl etkileyeceği bilinmiyor.

TÜM FALCON 7X'LER YERDE

Fransız üretici Dassault’nun en yeni gözde modeli Falcon 7X, olumsuzluk yaşayan diğer iş jeti. Ciddi bir kaza yaşamadı, ama yaklaşık 100 müşteriye teslim yapıldıktan sonra Falcon 7X’te sorunlar tespit edildi. Gövde tasarımının eski olması, üçüncü motorun üstte, uçağın gövdesinde bulunmasının kabinin içine ciddi gürültü aktardığı gerekçesiyle eleştiriliyordu. Ancak asıl sorunun daha önemli olduğu ortaya çıktı. Avrupa Havacılık Güvenlik Ajansı (EASA) ve ABD Federal Havacılık Dairesi’nden (FAA) Nisan 2007’de sertifika alan Falcon 7X’ler 4 senedir sorunsuz bir şekilde uçuyordu. Ancak iş jetlerinin birinde alçalma sırasında kontrol edilemeyen “pitch trim”in (uçağın fiziksel olarak yükselip alçalmasını sağlayan kumanda kolu) neredeyse kazaya sebebiyet verme durumunun tespit edilmesi nedeniyle Mayıs 2010’da tüm Falcon 7X filosu EASA tarafından yere indirildi.

“Pitch trim”de meydana gelen problem uçağın kontrolünün kaybına yol açıyor. Yapılan incelemelerde uçakların yatay dengeleyici elektronik kontrol ünitesinde bir üretim hatası olduğu ve bu hatanın ‘pitch trim’deki problemi tetiklediği belirtiliyor. Dassault, 7X’lerin tekrar uçabilmesi için geçtiğimiz haziran ayında uçaklarda modifikasyon yaptı. Ancak 7X’lerin Avrupa’dan sonra dünyanın bazı yerlerinde de uçması yasaklandı. EASA ise 7X’teki değişiklikler kendi istediği şekilde düzeltilince uçuş izni vereceğini açıkladı. Dassault, sorunun kaynağının bulunduğunu ve problemi gidermek için gerekli parçaların üretilip dünya çapındaki yetkili servislere gönderileceğini bildirdi. Temmuz sonunda Falcon 7X’lerin tekrar havalanacağı açıklanmıştı ancak henüz bir gelişme olmadı.

LUFTHANSA'DAN ASYA'YA SÜPER FİYATLAR

Lufthansa Havayolları, Almanya aktarmalı olarak Uzakdoğu’ya çok uygun fiyatlarla uçacak. 9 Ağustos’a kadar alınacak kampanyalı biletlerle, 1 Kasım–15 Aralık tarihlerinde Asya’ya uçulabilecek. Gidiş dönüş ekonomi sınıfında Pekin’e 449, Singapur’a 499, Tokyo’ya 549, Nagoya’ya 599 Euro’dan başlayan fiyatlara tüm vergiler dahil, hizmet bedeli hariç. Hizmet bedeli acenteye göre değişiyor, ancak en yüksek rakam 50 Euro’yu geçmiyor.