Kurla tüketici güveni arasında çarpıcı ilişki
Ne zaman dolar yükselse Türk halkının güveni kayboluyor. Mart ayında kurun ateşi yükselince tüketici güveni yerle bir oldu, 6 yılın en dibine indi. Kurla tüketici güveni arasında şaşırtıcı bir bağlantı var
Rahim AK / HT GAZETE
Tüketici Güven endeksi martta 64.39 ile 6 yılın en düşük seviyesine geriledi. Merkez Bankası ve TÜİK işbirliği ile hazırlanan endeks şubat ayında 68.06 olmuştu. Verilere göre, Tüketici Güven Endeksi mart ayında yüzde 5.4 düşüş gösterdi. Endeks en son Mart 2009’da gördüğü 61.6 değerinden sonra en kötü noktaya indi. Verinin alt kalemleri de tüketici güveninin kaybolmaya yüz tuttuğunu gösteriyor. Örneğin işsiz sayısı beklentisi 65.3 ile 2012 başından bu yana görülmemiş bir rakama indi. Tasarruf etme ihtimali 20.6 ile en kötü rakama inerken otomobil satın alma ihtimali 10.9 ile tarihi düşük seviyelere geriledi. Hem geçmiş verilere hem de mart ayı Tüketici Güven Endeksi’ne bakıldığında ise Türk halkının moralini bozan ve böylece güvenini etkileyen gelişmenin ise dolar kurundaki yükseliş olduğu ortaya çıktı.
BİR DOLAR KAÇ TL?
DOLAR YÜKSELİR MORAL BOZULUR
2008 yılından bu yana dolar kuru ve Tüketici Güven Endeksi karşılaştırıldığında görülen korelasyon şaşırtıcı düzeyde. Endeks rakamı 100’e yaklaştığı veya geçtiği durumlarda tüketici güveninin tam olduğu 100’den uzaklaştıkça da düştüğü Tüketici Güven Endeksi’nin dolar kuruna bu kadar bağlı olması ise Türk halkının alışkanlıkları ile açıklanabilir. Bankalarda 78 milyar dolar biriktiren (şirketler ile birlikte 130 milyar dolar) Türkler, dolar her yükseldiğinde hemen dolara hücum ediyor. Geçmişteki krizlerin psikolojik etkisi ve dolar kurundaki yükselişin önce enerji fiyatlarını ardından da enflasyonu neredeyse bire bir yükselten yapısı vatandaşların satın alma güçlerini ve dolayısıyla ekonomiye olan güvenlerini bire bir etkiliyor. Tersi durumlarda ise kur ve enflasyon gevşiyor ve tüketim ve güven artıyor.
Türkiye’nin son 6 yılı incelendiğinde de başta 2008 global ekonomik krizi ve ardından krizden çıkış sürecinde FED’in parasal genişleme adımları ile Gezi protestolarına kadar bu süreç gözlendi. Son olarak hem doların global piyasalarda yükselişi hem de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı arasındaki faiz polemiği kuru yükseltip güveni düşürdü.
