Acı sınır 40 dolar!
Petrol fiyatları 60 doların altını zorlarken herkes düşüşün nerede duracağını merak ediyor. Hesaplar yeniden yapılırken fiyatların 40 doların altına inmesi başta ABD olmak üzere birçok gelişmiş ülkeyi zora sokacak görünüyor
SEFER YÜKSEL / HT GAZETE
Hazirandan bu yana yüzde 46.3 çakılarak son 5.5 yılın en düşük seviyesi olan 61.80 dolara kadar inen petrol fiyatlarındaki düşüş tam gaz devam ediyor. Bir yandan ABD ve Avrupa’nın Rusya’ya yönelik yaptırımları, bir yandan da OPEC’in en etkili ülkesi Suudi Arabistan’ın bölgede İran’ı gölgede bırakıp öne çıkmak istemesinin fiyatların yönünü belirleyen siyasi nedenler olduğu konuşuluyor. ABD’nin enerjide dışa bağımlılığının sona eriyor olması ve Suudi Arabistan’ın 770 milyar dolar para rezervi göz önüne alındığında iki ülkenin de bu duruma ‘dayanma gücü’nün olduğu belirtiliyor. Uzmanlar, fiyatlardaki sert düşüşten en çok etkilenecek ülkelerin ABD’nin yaptırım uyguladığı Venezüella, İran ve Rusya olduğuna dikkat çekiyor.
ENFLASYON KÂBUSU
Peki fiyat düşüşü ne kadar devam edecek? Uzmanlar, petrolde acı sınır olarak 40 dolar seviyesini gösteriyor. Bu seviyenin altının, ABD’nin kaya gazı tekniği ile petrol çıkarma tekniğini ekonomik olmaktan çıkaracağına dikkat çeken uzmanlar, ABD Senatosu’nda, devletin kaya gazı tekniği ile üretim yapan şirketlere sübvansiyon sağlaması gerektiğine yönelik görüşmelerin başlamasını ise petrol fiyatlarının uzun bir süre bu seviyede kalacağı anlamına geleceğini kaydediyor. Diğer yandan fiyatların daha da gerilemesi başta ABD Merkez Bankası FED olmak üzere gelişmiş ülkeleri de sıkıntıya sokabilir. Çünkü bir yandan FED ekonomide yüzde 2’ye yakın bir enflasyon isterken, AB ülkeleri enflasyon yaratmak için para basmaya devam ediyor. Hesaplamalar petroldeki 25 dolarlık bir düşüşün orta vadede gelişmiş ülke enflasyonunu 1.5 puan kadar aşağı çekiyor. Bu da gelişmiş ülke ekonomileri için felaket anlamına geliyor.
EN BÜYÜK KAYIP KONGO VE KUVEYT’TE
Rhodium Group’un fiyatlar 71 dolara düştüğünde petroldeki düşüşün hangi ülkelere kazandırıp hangi ülkelere kaybettireceğini hesapladığı raporuna göre, düşüş nedeniyle Türkiye’nin milli geliri yüzde 1.1 artacak. Kazancı ise 9.1 milyar dolar olacak. Milli gelirinde en büyük kaybı ise yüzde 26.8 düşüş ile Kongo Cumhuriyeti ve yüzde 18 ile Kuveyt yaşıyor.
TÜRKİYE’DE CARİ AÇIĞI 17 MİLYAR DOLAR AZALTIR
Petrol fiyatlarında ortaya çıkan 50 dolarlık düşüşün Türkiye’nin cari açığını en az 16-17 milyar dolar azaltacağı hesaplanıyor. Enflasyona pozitif etkisinin ise yüzde 1.8’e kadar çıkabileceği belirtiliyor. Bu düşüşün kalıcı olmaması ve Rusya’nın temerrüte düşme olasılığı ise Türkiye için önemli risk olarak gösteriliyor.
‘FİYATLAR SİYASİ KARARLARLA KONTROL EDİLİYOR’
Üretimde ve tüketimde bir sıkıntı görmediğini belirten eski TPAO Genel Müdürü Mehmet Uysal, petrol fiyatlarının siyasi kararlarla kontrol edildiğini söylüyor. ABD ile Rusya arasındaki çekişme nedeniyle fiyatların düşük tutulduğunun altını çizen Uysal, “Düşüşün devam etmesini beklemiyorum. Fiyatlar 50-60 dolar arasında sabitlenecektir” dedi.
