Emekli maaşlarındaki uçurum kapanıyor

İŞ HAYATI - Ali TEZEL / HT EKONOMİ

Esasen 2000 ve sonrasında emekli olanların gerçekten çok intibaka ihtiyaçları var bu konuyla ilgili de Çalışma Bakanlığı hazırlık çalışması yapmaktadır. Çalışmalar olumlu neticelenirse seçimden önce bu ay içinde bu kişilere de intibak gelebilecektir.

Kamu Denetçiliği’ne emekli vatandaşların başvurusu sonrasında ombudsmanın yazdığı ve 2000 ve sonrası emekli olanların emekli aylıklarına intibak gerektiği hususu şu an Çalışma Bakanlığı’nda ve Bakanlık bir aylık cevap verme süresini önümüzdeki hafta tamamlayacak. Ya “Biz bu işi yasayla düzelteceğiz” diyecek ya da “Düzeltmeyeceğiz” diyecek. Ki bu ocak ayında TBMM’de Torba Kanun içine intibak zamlarının eklenmesi de mümkün. Ayrıca, 5510 Sayılı Kanun’un çalıştıkça emekli aylıklarını düşüren sistemi de değiştirilirse o zaman bundan sonra emekli olacak olanlar için de intibak gereği doğmamış olur.

Şu anda emeklilik zamanı gelmiş ve 31.12.1999 gününden sonra hiç çalışması olmayan, hayatı asgari ücretten geçmiş birisine sistem 1200 lira emekli aylığı hesaplamaktadır. Ancak, aynı kişi 2000 yılından sonra asgari ücret veya asgari ücrete yakın prim ödemeye-çalışmaya devam etmişse emekli aylığı 620 lira olarak hesaplanmaktadır. Bu sebeple ombudsman tavsiyesi ile intibak çıkacaksa eski-yeni tüm emeklilerin en düşük emekli aylığı 1200 liraya endekslenmelidir.

ASIL İNTİBAK 2008 VE SONRASINA LAZIM

31.12.1999’dan önce emekli olmuş SSK emeklilerine tam olmasa da biraz intibak yapıldı ama Bağ-Kur emeklilerine intibak yapılmadığı gibi 2000 ve sonrasında emekli olanlara da intibak yapılmadı. Asıl intibak ise 1.10.2008’den sonra emekli olanlar ile olacaklara gerekiyor. Zira, 1.10.2008’den sonra SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarında taban aylık sabitlenmesi kaldırılarak her ay taban aylık 3 lira düşe düşe 620 liraya kadar indi. Her ay da düşmeye devam edecek ve düşüş 350 liraya kadar sürecek. Yani, bundan sonra emekliliğe hak kazanacaklar daha düşük rakamlarla emekli olacaklar.

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILAN KESİME PRİM YOK

Emeklilikte yaş bekleyenlerin talepleri de Çalışma Bakanlığı’ndaki hazırlık masasında ama daha tasarıya girmedi. Bu kişiler emeklilik gereken prim günü ile kadın ise 20, erkekse 25 yıllık süreyi doldurup da emeklilik için yaşı bekleyenler olup, işe girmek isteseler yaşlı, emekli olmak isteseler genç denilenler. Bunlar yaşı beklerken bir de zorunlu GSS primi ödemekle karşı karşıya kalıyordu. Şimdi Torba Yasa Tasarısı ile GSS priminden kurtulacaklar.

10 MİLYON EMEKLİYE PROMOSYON 2014'E KALDI

6 milyon işçi ve 4 milyonu aşan memur-esnaf emeklisine tıpkı memurlara verildiği gibi maaşları ödeyen bankalar tarafından promosyon verilmesi çalışması maalesef 2013 yılında gerçekleşmedi. Şimdi bazı özel bankalar, promosyon benzeri uygulamalara başladılar ama bu bakanlık koordinasyonu ile gerçekleşmiyor. Tüm emeklilere promosyon getirileceği ümidimi yitirmedim ve tahminime göre bu rakam yıllık 400 lira olacak gibi.