Akaryakıt tavana çarptı!
Bayi ve dağıtıcı payının motorinde 52, benzinde 42 kuruşu aştığını gören EPDK, tavan fiyata gitme kararı aldı
Olcay AYDİLEK / HT EKONOMİ
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 5 yıl aradan sonra Türkiye ile Avrupa’daki makasın açılması üzerine 2 ay süreyle akaryakıta yeniden 'tavan fiyat’ uygulanmasına gitme karar verdi.
Akaryakıtta benzinde bayi ve dağıtıcı payının 42, motorinde ise 52 kuruşu aştığını gören kurul, dağıtım şirketi ve bayi payını hem benzinde, hem de motorinde 37 kuruşla sınırladı. Tavan fiyat kararının uygulamaya girmesiyle birlikte benzinde katkılı ve katkısız ürünlerde 7-12 kuruş, motorinde 17-22 kuruş indirim gelecek. Kurul kararı Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yeni formüle göre kesin indirim tutarları belirlenecek.
37 KURUŞU AŞANA 883 BİN LİRA CEZA
Dün akaryakıt fiyatlarını masaya yatıran kurul Türkiye’deki dağıtım şirketi ile bayi payları ile Akdeniz Piyasası’ndaki 4 ülke İspanya, İtalya, Fransa ve Yunanistan’daki payları karşılaştırdı. Türkiye’deki payların söz konusu ülkelerin ortalamasından ürün bazında değişmekle birlikte 15 ile 20 kuruş arasında daha fazla olduğu saptandı. Kurul, bu veriler üzerine akaryakıtta 2 ay süreyle ‘tavan fiyat’ uygulanmasına geçilmesi yönünde karar aldı. Kurul kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından pompada uygulanacak akaryakıt fiyatları günlük olarak duyurulacak. Dağıtım şirketleri ile bayiler, bu fiyatın üzerine çıkamayacak. 37 kuruşluk dağıtıcı ve bayi payının 1 kuruş üzerinde bir fiyatla satış yapıldığının saptanması durumunda ilgili işletmeye, 883 bin 405 liralık ceza kesilecek.
TÜPRAŞ’IN PAYI %1’E SABİTLENDİ
EPDK, sadece akaryakıtta dağıtıcı ve bayi payına değil Türkiye’nin tek rafinerisi TÜPRAŞ’a da sınır getirdi. Edinilen bilgiye göre TÜPRAŞ’ın yüzde 2-3 lere varan payı yüzde 1’e sabitlendi. Bu da litre başına 4-5 kuruş pay alan TÜPRAŞ’ın bundan sonra 2 kuruşla yetineceği anlamına geliyor. Söz konusu kararda daha önce Rekabet Kurulu’nun yaptığı uyarının da etkili olduğu ifade ediliyor.
Ortalama 14-15 kuruş yansır
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK), akaryakıtta tavan fiyat kararı almasıyla ilgili, "EPDK bu kararıyla hem vatandaşımızın hem de sanayicimizin daha uygun ve doğru bir fiyatla petrol ürünlerini alması konusunda bu kararı vermiştir" dedi. Bakan Yıldız, kararın Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra uygulanacağını belirterek, “Kurum dağıtıcı ve bayilerle alakalı toplam kâr marjını sınırlandırdı. Çünkü normalda Avrupa Birliği üyesi ülkelerinin bir kısmından daha yüksek bir rakam söz konusuydu. Ortalama indirim 14-15 kuruş olur” ifadesini kullandı.
‘Anahtarı teslim edelim’
Petrol sektöründe faaliyet gösteren bir şirketin üst düzey yetkilisi, EPDK’nın katkılı ürün uyarısı ve dolar kurunun gevşemesi üzerine son birkaç günde iki defa indirim yaptıklarını anımsatarak, “EPDK’nın yeni bir tavan fiyat kararı vermesini hiç beklemiyorduk. Bu karar sektörde şok etkisi yarattı” dedi. Kurul kararının ardından dağıtım şirketleri EPDK’yı telefon yağmuruna tuttu. Çok sayıda firma temsilcisi EPDK’yı arayarak konuya ilişkin bilgi talebinde bulundu. Bazı şirketler, tepkilerini “O zaman işletmenin anahtarlarını verelim” diyerek dile getirdi.
İlk tavan 2009'da geldi
Akaryakıta tavan fiyat uygulaması daha önce Haziran 2009'da gündeme geldi. Bayi ve dağıtıcıları uyaran EPDK istediği indirimi alamayınca 27 Haziran tarihinde resmen tavan fiyat uygulamasını başlattı. Buna göre bayi ve dağıtıcıların benzinde 40 kuruş olan kâr marjını 25 kuruşa, motorinde ise 30 kuruşa çekti. Ancak aradan bir ay geçmeden Maliye Bakanlığı akaryakıttan alınan ÖTV oranlarını yüzde 11-15 oranında yükseltince akaryakıt fiyatı yeniden artmış oldu.
