Sit alanları 5 kriterle HES'lenecek

AHMET KIVANÇ / HT GAZETE

Çevre Bakanlığı, 1. derece dahil doğal sit alanlarında yasak olan hidroelektrik santralı (HES) yapımının engellenmesini 5 kriterle sınırlandırdı. Alınan ilke kararı uyarınca, 5 kriterden en az birini karşılamayan sit alanlarında HES yapılabilecek.

Çevre Şehircilik Bakanlığının “Doğal sit Alanlarında Planlanan Hidroelektrik Santralları Projelerinin Gerçekleştirilmesine Yönelik İlke Kararı” Resmi Gazete’de yayımlandı. Kararda, doğal sit alanlarında yapılacak HES projelerine ilişkin bölge komisyonlarına gelen başvuruların değerlendirilmesinde bilimsel temele dayalı karar alma bütünlüğünü sağlamak amacıyla Merkez Komisyonu ilke kararı alınmasına ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Mevcut uygulamada doğal sit alanlarında HES yapılamıyor. Son olarak Antalya Kumluca’daki Alakır Vadisi’nde iki HES yapımı, vadinin haziran ayında Danıştay 13. Dairesi kararıyla sit alanı ilan edilmesiyle engellendi. Yayımlanan ilke kararı ise doğal sit alanlarında HES yapımını peşin olarak kabul ediyor, hangi durumlarda HES yapılamayacağını ise kurala bağlıyor. Hidroelektrik santralları için Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu hazırlanacak.

BÖLGE İHTİYAÇLARI

Bir doğal sit alanında HES yapımının engellenebilmesi için, o alanın bu beş kriterden en az birine sahip olması gerekecek. Mevcut doğal sit alanlarını yeniden değerlendirme konusunda yetki alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı henüz bu konudaki çalışmasını tamamlamadı. İlke kararında, doğal sit alanlarında yeniden değerlendirme yapılıncaya kadar, beş kriterden hiçbirini yerine getirmeyen mevcut 1., 2. ve 3. derece doğal sit alanlarında HES yapımına izin verilebileceği ifade edildi. HES yapılırken bölge halkının içme ve tarımsal amaçlı su ihtiyaçlarının dikkate alınması, su yatağındaki biyolojik çeşitliliğin devamını sağlayacak şekilde su bırakılması, projelerin balık türlerinin geçişine izin verilecek şekilde düzenlenmesi, yaban hayvanlarına geçiş alanları oluşturulması istendi.

FIRTINA DERESİ’NE DE YAPILIR MI?

Doğa Derneği Genel Müdürü Engin Yılmaz, hizdoelektrik santral yapımı planlanan Antalya’daki Alakır Vadisi’nin Danıştay kararıyla 1. derece doğal sit alanı ilan edilmesi üzerine böyle bir ilke kararı alındığını ileri sürdü. Engin Yılmaz, bu ilke kararının uygulanmasıyla Alakır Vadisi’nde de Fırtına Deresi’nde de hidroelektrik santralı yapılabileceğini söyledi.

ANCAK RAPOR ENGELLEYEBİLİR

SİT alanlarına HES yapılmaması ancak hazırlanacak Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu’na göre mümkün olabilecek.

İŞTE O 5 KRİTER

Bölgesel, ulusal veya dünya ölçeğinde ‘olağanüstü’ ekosistemleri/türleri bulundurma.

Özgün ekosistem yapısına sahip, besin zinciri içinde yer alan kritik türleri barındırma.

Endemik tür veya türlerin üreme, beslenme, göç ve yayılma alanlarını ihtiva etme.

Hayvanlar için ekolojik barınakları muhafaza etme, iklim değişikliklerine tampon sağlama.

Jeolojik ve jeomorfolojik açıdan 1 istisnai özellikte olma.