Parayı nereye yatırmalı - nerede korumalı?

Firuze Otay

fotay@haberturk.com

HABERTURK.COM EKONOMİ SERVİSİ

Türkiye büyümede dünyanın zirvesinde. Dünya ekonomisinin küçüleceği dönemde de büyümenin düşük de olsa sürmesi bekleniyor. Enflasyonda düşüş, faizlerde gerileme devam ediyor. Dolar kuru daha geçen sene telaffuz edilen 2 liraya yaklaşamıyor bile.

Cari açık da düşüyor. Fakat ekonominin kalp ritmini gösteren İMKB bir türlü 63 bin seviyesini aşamıyor.

Aşamadıkça da geri çekiliyor.

Bir yanda Suriye sınırında giderek tırmanan gerilim, öte yanda Yunanistan'ın ardından sıranın İspanya'ya geldiğini çağrıştıran göstergeler.

Yatırımcılar bu kadar kaotik bir ortamda da en kritik soruya bir türlü yanıt bulamıyor. Parayı nereye yatıralım? Ya da parayı nerede koruyalım mı daha doğru bir soru?..

Her yükseliş denemesinde 63 binden geri dönen borsada artık mevcut seviyeler bile risk haline gelmeye başladı. Alttan alta borsada düşüş fısıltıları dile getirilmeye başlandı.

Kimi "56 binlere hazır olun" diyor. Kimi, "bu defa 63 bini geçip tarihi zirveyi zorlarız" diyor. Peki nedir bu işin doğrusu?

Borsadan tamamen uzak durup parayı en güvenli limana depolamak mı? Yoksa risk almayan para kazanamaz mantığıyla düşmüşken borsadan alım yapmak mı?

Uzmanlar HABERTURK.COM'un en kritik sorularını yanıtladı...

Suriye'yle savaş çıkar mı? Çıkarsa piyasalara ne olur?

Borsa neden 63 bini aşamıyor?

Borsada zirveyi ne zaman görürüz? Göremezsek dibe nerede ulaşırız?

Bu kadar karış bir ortamda parayı korumak için nereye yatırmalı?

Acar Yatırım Araştırma Müdürü Zeynel Balcı,

DİP 56 BİN 500 SEVİYESİ!

Borsanın 60 binin üstünde kalması hem psikolojik seviye olarak hemde teknik seviye olarak destek seviyesi. 60 binin atına inmesiyle gelinecek ilk destek 59 bin 400 - 59 bin seviyeleri. Fakat orası dik değil, dipleri daha aşağıda aramak lazım. Mesela endeks 60 binin altında kalıcı olursa 56 bin 500 dip görür.

PİYASA İSPANYA'YA İNANMIYOR!

Borsanın 63 bin 500’ü aşamamasının en önemli sebebi Avrupa'daki borç krizi. İspanya'nın tekrar gündeme gelmesi özellikle. Yunanistan zor oldu fakat bir şekilde halledildi. İspanya çok daha büyük bir ekonomi. İspanya her ne kadar yardıma ihtiyaç olmadığını söylese de piyasa buna inanmıyor. Piyasalar, aldığı tedbirlerin de çare olacağına inanmıyor. Piyasanın öyle bir inancı olsa faizler yükselmez, İspanya'da faizler yüzde 6'nın üzerine çıkmış durumda. Açıkçası Portekiz'in durumu daha kritik bence. Cari açığın milli gelire oranına, bütçe açığına ve işsizlik oranına, faiz oranlarına bakıldığı zaman sorun makro seviyelerde. Yunanistan'la çok örtüşüyor. Cari açığın milli gelire oranı yüzde 4.5 civarında. Borçların milli gelire oranı Portekiz'e göre çok daha iyiydi ama İspanya daha büyük bir ekonomi olduğu için, Euro Bölgesi'nin dördüncü büyük ekonomisi ve yaklaşık 1.4 trilyon dolar civarında milli geliri var yani bizim iki katı büyüklüğümüzde, İspanya'da böyle bir şey olursa ne olur? Çözümü yok şu anda, Yunanistan'ı dahi çok zor geçti AB. En önemli sorun İspanya.

YATIRIMCIDA SURİYE KORKUSU VAR

Bir de Suriye olayı. Yatırımcıda Suriye korkusu var. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül dahi “sıcak çatışma çıkabilir” dedi. Suriye demek aynı zamanda İran demek. İran da işin içine girerse o savaşın nerede başlayıp nerede biteceğini kimse bilemez. İran girince İsrail de işin içine karışacak. Suriye'yi tek başına görmemek lazım, ekürisi olarak İran'ı görmek lazım. Suriye'de savaş çıkar mı? Cumhurbaşkanı Abdullah Gül “savaş çıkacak” dedikten sonra “savaş çıkmayacak” demek çok yanlış bir iş. Çıkmazsa da niye çıkmaz onu da söyleyeyim. Ben savaş olma olasılığını düşük görüyorum. Öncelikle Amerika'da seçim var, bu yıl içinde seçim olacak. Demokratlar savaşa biraz daha soğuk bakıyor. Irak'tan çekildiler. Ortada bir savaş çıkarsa petrol fiyatları 150 – 200 doları görebilir. Dünya konjonktürü 2008 krizinden hala çıkamadı diye ağırlıklı bir görüş var şu anda. Yükselen petrol fiyatlarını dünya konjonktürünün kaldırması mümkün değil. 2008 – 2007’de 149 dolara çıktı petrol ve büyüyen bir ekonomi vardı, küresel ekonomi çok iyi bir durumdaydı. Fakat şimdi petrol fiyatının yükselmesi demek maliyet enflasyonu demek. Şu anda dünya ekonomisi bunu kaldırır mı? Maliyeti çok daha yüksek olur, dünya konjonktürü savaşa hazır değil. Hazır değil derken kaldıramaz demek. Amerika'nın önünde seçim var bunun için ne yapıyorlar? Diplomasiyi çok zorluyorlar. Muhalefeti güçlendiriyorlar Tunus'ta olduğu gibi.

ARTIK İNSANLAR KISA DÜŞÜNÜYOR

Yatırımcıda temkinli bir iyimserlik vardı. Şimdi o da yok. Şimdi kimse mal taşımıyor. Alıyor kârı gören satıyor. Mal taşımaktan daha çok “trade” yani al-sat piyasasına döndü. Artık insanlar kısa düşünüyor. Bir an önce “hedefe geldi mi sat” mantığı.

KISA VADELİ AL - SATLAR TAVSİYE EDİYORUM

Borsanın tekrar zirve hareketine başlaması için ortadaki gerilimin düşmesi lazım. İkincisi Avrupa'da olan borç krizindeki bazı endişelerin düşmesi lazım. Piyasanın referans aldığı iki nokta var. Bir, piyasalar likit. Yani 2008 krizinde, geçtiğimiz Aralık - Şubat ayında Avrupa Merkez Bankası'nın piyasaya verdiği likidite var. Onlar piyasada kaldı ve kalmaya devam edecek. Artı, 2014 yılına kadar FED faizi düşük tutmaya devam edecek. Borsaların en büyük rakibi serbest piyasa olması açısından faizlerdir. Faizler düşük kaldığı için borsalar geri çekilse bile tepki alımları gelir. Savaş olmadığı sürece, borç dalgası olmadığı sürece bunları ayrı tutmak lazım. Olağanüstü bir şey olursa onu ayrı konuşmak lazım. Piyasalar orta vadede temkinli bir iyimserliği koruyor. Kısa vadede İspanya ve Suriye’nin gündemde olmasıyla kısa vadeli al-satlar tavsiye ediyorum.

YATIRIMIN 3'TE BİRİ HİSSE SENEDİ OLMALI!

Bu dönemde yatırımcı portföyünde defansif portföy. Depansif portföy dediğimiz ağırlıklı olarak sabit getirili güvenli liman diyebileceğimiz döviz ve altın. Tabi hisse senedi de bulunmalı. Çünkü hissedeki getiri bu dönemde ne faizde var ne de dövizde var. Ağırlıklı olarak sabit getirili döviz altın ama üçte biri de hisse senedi olmalı.

Global Menkul Türev Araçlar ve Uluslararası Piyasalar Müdürü Alper Tolga Öztürk,

"PİYASADA YÜZDE 10'LUK AŞAĞI YÖNLÜ HAREKET BEKLİYORUM"

Borsa 60 binin altına düşerse ne kadar düşer. Yaklaşık şubat başından beri yatay bir bantta hareket ediyordu. Mart ortasında yukarı bir deneme yaptı ama başarısız oldu. Tekrar aynı bandın içerisindeyiz. O bandın alt seviyesi 59 bindi. Bunun altına inerse yüzde 10'luk aşağı yönlü bir hareket bekliyorum. Fakat bu bandın altına da hemen inmesini beklemiyorum. Bir miktar yatay gitmesini bekliyorum piyasanın.

İTALYA VE İSPANYA BORSALARINDAN, İMKB'YE!

Borsanın 63 bini aşamasının en önemli sebebi yurtdışı kaynaklı oldu. Endekslere çok sert satışlar geliyor. Özellikle İspanya ve İtalya borsaları neredeyse 2008 -2009 krizinde gördüğü dip seviyelere gelmiş durumda. Onlar iki aydır satış görüyorlardı. Son bir kaç günde genele yayıldı. Özellikle İspanya ve İtalya'nın bono faizlerinin herkesçe sınır olarak kabul edilen seviyeyi geçmesinden sonra yayılmaya başladı. Dolayısıyla bu satışlar yurt dışı ağırlıklı geliyor. Avrupa borç krizinin etkileri diyebiliriz. Bunun etkileri ilk başta sadece İtalya ve İspanya borsasında görülüyordu son 1 aydır. Fakat bir kaç gündür bunun etkisinin global büyümeye sirayet edebileceği düşüncesiyle bütün borsalarda satışlar görülmeye başladı biz de buna dahiliz.

ZİRVE HAREKETİ HAZİRAN'DA!

Borsanın tekrar zirve hareketine başlaması için Haziran'a kadar bir sürenin geçeceğini düşünüyorum. Borç kriziyle ilgili bir miktar daha yol alabilirsek, yani burada volatiliteyi (dalgalanmaları) azaltıcı yönde gelişme görürsek o zaman ancak zirveyi görebiliriz. Fiyatlama olarak da zirve hareketi olabilir ama uzun soluklu bir hareketi piyasa değerlemeleri pek olası göstermiyor.

"UZUN VADELİ DÜŞÜŞ TRENDİ GÖRMÜYORUM"

Piyasa hangi şartlarda dibe vurur? Yunanistan meselesinde olduğu gibi olur. Volatilite artar. İlk borsalarda satışlar gerçekleşir fakat bu hareketler hep kısa soluklu olur. Yani 1 ayı geçmeyen hareketler olur. Böyle bir şey olursa yine 15 - 20 gün içerisinde bütün satışlar olur ve bir anda ortam alevlenir. Yetkili kişiler önlemler almaya başlar ve toparlanır. Uzun vadeli düşüş trendi görmüyorum. Daha önce 3 - 4 kere yaşadık Yunanistan meselesinde fakat bunlar 1 ayı geçmiyor.

PİYASA SURİYE'YE FİYATLAMIYOR!

Suriye konusu açıkçası fiyatlanmıyor piyasada. Kafaların bir köşesinde var ama açıkçası çok fazla onun fiyatlandığını düşünmüyorum .O olsa zaten bir miktar ayrışmamız gerekir yurt dışına göre negatif yönde. Bu ayrışmayı da göremiyoruz hemde döviz tarafında da sert hareketlerin olmaya başlaması lazım çünkü bizde bu tip korkular olduğu vakit döviz tarafına doğru bir talep gerçekleşiyor. Fakat o da yok şu anda. Sepet kur yukarı hareket etmiyor.

HAZİNE BONOSU VE İMKB RİSKLİ!

Kısa vadede Haziran'a kadar hazine bonosu ve İMKB tarafının çok riskli olduğunu ve burada bulunmanın çok mantıklı olmayacağını düşünüyorum. Küçük yatırımcı için bu kısa vadede mevduatı öneriyorum.

Finans Yatırım Araştırma Müdürü Aykut Sarıbıyık,

56 BİN GÖRÜLEBİLİR!

Borsanın 60 binin altına inmesiyle darmadağın bir durum olmaz sanıyorum. Yılbaşından beri aldığımızı verme şansımız var. Kazançların ana dinamiğini yurt dışından gelen iyimser beklentiler oluşturuyordu. O anlamda eğer ki aynı sebepten dolayı iç dinamiklerden ve dış dinamiklerden dolayı bir al-sat varsa bu, yılbaşındaki seviyelere tekrar gelebileceğimiz için 56 bin gibi bir seviye söylesem yanlış olmaz sanıyorum.

DIŞ PİYASADA RİSK İŞTAHI GERİLEDİ!

Borsanın 63 bin seviyesini aşamamasının sebebi öncelikle yurtiçi beklentilerin çok yüksek olmaması. Banka değerlemeleri veya endeksi sürükleyen önemli hisse sentlerinin değerlerine baktığınız zaman hiçbirinde yukarı potansiyel kalmamıştı. Temel sebep bu.

İkinci sebep ise taze para girişini destekleyecek önemli bir makro veya yeni hisselere yeni para girişini sağlayacak önemli makro veya sektörel değişiklikler de yoktu. Fiyat hareketleri yaratacak pek hareket görmedik o anlamda. Uluslararası piyasada risk iştahı geriledikçe Türkiye üzerinde de ilerleme mümkün olmadı.

FAİZ AŞAĞI, HİSSE SENEDİ YUKARI!

İşin doğrusu bundan sonra çok da yukarı yönlü hareket olmayacağına dair çeşitli raporlarımız var. O anlamda ben bu seviyelerin temel analiz anlamında çok makul seviyeler olduğunu düşünüyorum. Sene sonuna doğru belki faizlerde aşağı yönlü bir eğilim görürsek belki bir hareket görebiliriz. Bunun için TL'de zayıflama baskısının azalması lazım. Faizlerdeki aşağı doğru bir hareket hisse senedine olan ilgiyi hızlı ve net bir şekilde artırır. Bu da endeksi sürükler diye düşünüyorum. Burada hisse senedi ve faiz arasındaki ilişkiyi kurmak önemli faiz hareketlerini çok net takip etmek gerekiyor diye düşünüyorum.

YATIRIMCI SURİYE'DEN ETKİLENMİYOR

Suriye savaşının yatırımcıyı pek etkilediğini sanmıyorum. Hem Körfez 1 hem de Körfez 2 savaşlarından sonraki dönemlerde en yüksek zirveleri yaptık borsada. Çok geçici bir baskı oluşturması mümkün.

DOĞRU ŞİRKETE DOĞRU YATIRIM!

Yatırımcı portföyünde, öncelikle doğru sektörlerde olan, borçluluğu düşük, yönetimi ne yaptığını bilen şirketlerde olmanın büyük fayda sağlayacağını düşünüyorum. 2012 beklentilerini makul beklentiler üzerine kurmuş, borçluluk yapısını, gelir kaynaklarını doğru yönlendirmiş, iyi yönetilen şirketlerde olmak… İşte asıl "defansif" olmak budur. Dünyanın en defansif bulduğum sektörlerinde bile çok problemli şirketler olabiliyor.