30 günden az çalışanlar dikkat!

İŞ HAYATI - Ali TEZEL / HT EKONOMİ

Sosyal güvenlik sisteminde ayda 30 gün çalışmak esas, 30 günden eksik çalışmak istisnadır. SGK, ayda 30 günden eksik çalışanlardan Genel Sağlık Sigortası primlerini kendi ceplerinden 30’a tamamlamalarını ister. Ayda 30 günden eksik çalışanlar için SGK e-bildirge sisteminde “Neden?” diye sorulup kodlar getirilir. Bu açıklama ve kodlardan “Kod-7” puantaj seçilirse çalışan, eksik günler için de prim ödemekten kurtulur. Aksi halde başka koddan bildirilirse gelire göre 42 liradan 257 liraya kadar değişen primin tamamını ödeyecektir.

Torba yasa ile birikmiş GSS prim borçları için af geliyor ama asıl sorun üniversite öğrencileri ile ev hizmetlilerinde. Zorunlu Genel Sağlık Sigortası en çok iki grubu vuruyor. Birincisi öğrenciler, ikincisi ev hizmetlileri. Anne-babasından yeterli harçlığı gelmeyen ve bu sebeple part-time çalışan öğrenciler kazandıklarından fazla SGK’ya GSS primi ödeyecek. Ev hizmetlileri de kendilerini ayda birkaç gün SSK’lı yapan ev sahipleri yüzünden yevmiyelerini SGK’ya verecekler. Normalde öğrencilerden erkek olanlar 25 yaşına kadar anne-babası üzerinden sağlıktan faydalanıyorlar, 1.10.2008 gününden önce doğmuş (eski) kızlar da ömür boyu anne-babasından yararlanıyorlar.

PART-TIME ÇALIŞANLAR TAM AY GSS PRİMİNİ KENDİ ÖDER

Ancak ister erkek olsun ister kız, işe girmişlerse artık anne-baba üzerinden sağlık yardımı alamıyorlar. Ev hizmetlisi kadın ise evde otursa ya eşi ya da anne-babası üzerinden sağlık yardımı alabiliyor, ama çalışırsa ayda 1 gün bile SSK’lı olsa yararlanamıyor. Yetmiyor bir de SGK, “Bana seve seve 29 günlük GSS primi ödeyeceksin” diyor. Öğrenci oldukları halde ayda 30 günden az part-time çalışanlar da 30 günden eksik kalan süreleri için GSS primi ödemek zorundalar. Kamuoyunda bilinen adıyla parttime yani ayda 30 günden az çalışmak bir gerçektir. İşte bu çalışanlar için 1 Ocak 2012 günü yürürlüğe giren zorunlu GSS uygulamasına göre kısmi ay GSS primi ödenmeyecek, tam ay çalışmış gibi GSS primi ödenecektir.

Eziyet için memlekete!

Kayseri’de öğrenci olan Muğlalı’nın, part-time çalışıyorsa GSS priminin tespiti için illa memleketine gidip gelir testine girmesi gerekiyor.

İşçi 10’dan azsa 23’üne dek iletilmeli

30 günden eksik kalan süreler için Genel Sağlık Sigortası primi ödemekten kurtulmak için eksik gün sebebi “Kod-7”, yani puantajlı çalışma olarak bildirilmesi geekiyor. İşverenler, çalışanlarının 30 günden eksik bildirimlerini Kod-7 puantaj ile SGK’ya bildirirlerse her ay puantaj kaydı tutup dosyalamalıdırlar. Ayrıca işyerinde çalışan sayısı 10 veya daha çok ise bu puantaj belgelerini SGK’ya göndermelerine gerek yok. Çalışan sayısı 10’dan az ise her ayın puantaj belgelerini takip eden ayın 23’üne kadar SGK’ya elden veya taahhütlü postayla göndermelidirler. Puantaj kayıtlarında hem çalışanın hem çalıştıranın imzası olmalıdır.

18’den büyükler için prim ödenecek

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SS ve GSS) Kanunu ile artık okumuyorlarsa 18 yaşından büyük çocuklarımız sağlık primi ödemeden sağlık yardımı alamayacaklar. Okuyorlarsa lise için 20, yüksekokul için 25 yaşına kadar prim ödemeyecekler. Liseden yeni mezun olmuş öğrenciler de 120 gün boyunca (üniversiteyi kazanıp kayıt oluncaya kadar) prim ödemezler, ama üniversiteye girememişlerse artık prim ödeyecekler.