ABD uçuşlarında THY'ye çelme

G&Uuml;NTAY ŞİMŞEK / AIRPORT Arap &uuml;lkelerine ait Etihad, Emirates ve Qatar havayollarının ABD ile hudut ge&ccedil;iş &ouml;n kontrol anlaşmaları imzalaması, &ccedil;ok yakında T&uuml;rk Hava Yolları&rsquo;nın (THY) ABD u&ccedil;uşlarında b&ouml;lgesel avantajlarını dezavantaja &ccedil;evirebilir.D&uuml;nyadaki b&uuml;t&uuml;n havayolları i&ccedil;in Amerika u&ccedil;uşlarının &ccedil;eşitliliği ve sıklığı &ccedil;ok &ouml;nemli. Ancak Amerika hattındaki yoğun u&ccedil;uşlar aynı zamanda bu &uuml;lkeye girişlerde, pasaport ve g&uuml;mr&uuml;k kuyruğundaki yoğunluk ve g&uuml;venlik kontrolleri sebebiyle bazen işkenceye d&ouml;n&uuml;şebiliyor. Amerikalılar bunun &ccedil;aresini bulmuşlar, ama ayrıcalık tanıdıkları &uuml;lkeler ve havayolları i&ccedil;in uyguluyorlar. ABD, bu ama&ccedil;la &ccedil;eşitli &uuml;lkelerin havalimanlarında, Hudut Ge&ccedil;iş &Ouml;n Kontrol Tesisleri (Border Preclearance Facilities) işletiyor. ABD G&uuml;mr&uuml;k ve Hudut Muhafaza Memurları tarafından y&ouml;netilen bu tesislerde, ABD&rsquo;ye u&ccedil;acak yolcular, G&uuml;mr&uuml;k- G&ouml;&ccedil;menlik, Kamu Sağlığı ve Tarım Departmanı&rsquo;nın incelemelerinden ge&ccedil;iyor. Bu incelemeler sonrasında u&ccedil;ağa binen yolcular, ABD&rsquo;deki havalimanlarına vardıklarında dış hat yolcuları gibi bazen 3-4 saat s&uuml;rebilen g&uuml;mr&uuml;k ve hudut ge&ccedil;işi kuyruklarında beklemiyorlar. İ&ccedil; hat yolcusu gibi karşılanıyor, &ouml;n kontrolden ge&ccedil;iyor ve herhangi bir incelemeye tabi tutulmadan havalimanından ayrılıyorlar. ABD i&ccedil;inde bağlantılı u&ccedil;uş varsa, bu u&ccedil;uşun ka&ccedil;ma riski de azalıyor. B&ouml;lgemizde T&uuml;rk Hava Yolları&rsquo;nın (THY) en &ouml;nemli rakiplerinden biri olan Abu Dabi merkezli Etihad da artık bu avantajlardan faydalanan havayolları arasından yer alıyor, Emirates Havayolları ise sırada... Ortadoğu&rsquo;daki &ouml;n kontrol tesisleri, Etihad&rsquo;ın talepleriyle, ilk olarak Abu Dabi Havalimanı&rsquo;nda bu yıl 24 Ocak&rsquo;ta a&ccedil;ıldı. Şu an Etihad yolcuları, &ouml;n kontrolden ge&ccedil;erek ABD&rsquo;ye direkt giriş yapıyor. B&ouml;ylece yolcular, ABD&rsquo;de havalimanında pasaport kontrol&uuml; ve diğer işlemler i&ccedil;in sıra beklemiyor. &Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki sene aynı tesisler Emirates Havayolları&rsquo;nın talepleriyle Dubai&rsquo;de a&ccedil;ılacak. Dubai&rsquo;deki bu tesislerden ge&ccedil;en yolcular, direkt u&ccedil;uşlarla Atlanta, Boston, Dallas, Houston, Los Angeles, New York, San Francisco, Seattle ve Washington Dulles&rsquo;a u&ccedil;acak. &Ouml;n kontrol tesislerinin masraflarının y&uuml;zde 85&rsquo;i Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından karşılanıyor. Katar Havayolları da Doha&rsquo;da a&ccedil;ılacak yeni havalimanına &ouml;n kontrol tesislerinin kurulması i&ccedil;in &ccedil;eşitli kurum ve kuruluşlarla g&ouml;r&uuml;şmeler yapıyor.THY&rsquo;nin rakipleri b&ouml;ylece, b&ouml;lgedeki transfer yolcu avantajında &ouml;nemli bir kazanım sağlamış olacak. İstanbul&rsquo;a d&uuml;ş&uuml;n&uuml;len yeni havalimanıyla birlikte bu detayları THY ve Ulaştırma Bakanlığı yetkililerinin de dikkate alması şart. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; hudut ge&ccedil;iş &ouml;n kontrol tesisleri sadece yolcuya değil havayolu firmalarına da esneklik sağlıyor. Yolcuları hudut ge&ccedil;iş &ouml;n kontrol&uuml;nden ge&ccedil;en havayolları, ABD&rsquo;de sadece dış hat u&ccedil;uşlarını karşılayabilen havalimanlarına değil istedikleri herhangi bir meydana u&ccedil;uş d&uuml;zenleyebiliyor. Hudut ge&ccedil;iş &ouml;n kontrol tesisleri ise havayolu firmalarının talepleri doğrultusunda ilgili devletlerin, ABD ile anlaşma imzalamasıyla kuruluyor. T&uuml;rkiye&rsquo;nin de THY&rsquo;nin gelecek yıllarda başarılarını devam ettirebilmesi i&ccedil;in ABD ile b&ouml;yle bir anlaşma yapabilmenin yollarını araması gerekiyor.UYGULAMA İLK KANADA DAHudut ge&ccedil;işi &ouml;n kontrol uygulaması American Airlines&rsquo;ın talepleri doğrultusunda ilk kez Kanada&rsquo;da 1952&rsquo;de başlatıldı. Şu an uygulama Kanada&rsquo;nın bir&ccedil;ok havalimanında, hatta liman ve tren istasyonlarında s&uuml;rd&uuml;r&uuml;l&uuml;yor. KARAYİPLER DE &Ouml;N KONTROLHudut ge&ccedil;iş &ouml;n kontrol tesisleri, Kanada&rsquo;dan sonra, 1960&rsquo;ta Bermuda&rsquo;ya kuruldu. Daha sonra da 1974&rsquo;te Bahama Adaları ile ABD arasında &ouml;n kontrol tesisleri i&ccedil;in anlaşma imzalandı. Şu an Aruba&rsquo;da bir, Bermuda&rsquo;da bir, Bahama&rsquo;da da iki adet olmak &uuml;zere Atlas Okyanusu&rsquo;nda toplam 4 adet hudut ge&ccedil;iş &ouml;n kontrol tesisi yer alıyor.AVRUPA DA İLK İRLANDA DA BAŞLADI ABD ve İrlanda 1986&rsquo;da anlaşma imzalayarak Shannon Havalimanı&rsquo;nda &ouml;n kontrol tesislerini uygulamaya koydu. Daha sonra Dublin Havalimanı&rsquo;nda hudut ge&ccedil;iş &ouml;n kontrol tesisleri a&ccedil;ıldı. Şu an Shannon&rsquo;daki tesisler &ouml;zel u&ccedil;ak yolcuları tarafından da kullanılabiliyor; Dublin&rsquo;dekiler sadece ticari u&ccedil;uşlara hizmet veriyor. Ayrıca Dublin Havalimanı&rsquo;nda bu hizmet sadece saat 16.00&rsquo;dan &ouml;nce kalkan u&ccedil;aklar i&ccedil;in veriliyor. Bu saatten sonraki u&ccedil;uşlarla ABD&rsquo;ye gidecek yolcular, vardıklarında g&uuml;mr&uuml;k ve hudut ge&ccedil;işi incelemelerinden ge&ccedil;mek zorunda kalıyor.

ABD uçuşlarında THY'ye çelme

Rekabet iyice kızıştı...