Brezilya'ya ağır fatura!

Sefer YÜKSEL / HT EKONOMİ

Bir zamanlar yükselen piyasaların en parlak örnekleri arasında gösterilen Brezilya, Almanya karşısındaki 7-1’lik hezimetten sonra ekonominin ardından futbolda da kırılganlaştı. Brezilya ekonomisi ABD Merkez Bankası’nın (FED) 22 Mayıs 2013’te tahvil alımlarını azaltmaya başlayacağı yolundaki açıklamasının ardından ağır yara aldı. Ağustos 2013’ten itibaren aralarında Hindistan, Endonezya, Türkiye ve Güney Afrika’nın yer aldığı ‘kırılgan beşli’ olarak adlandırılan grupta değerlendirilmeye başlanan Brezilya için ev sahipliğini yaptığı turnuva, sportif olduğu kadar ekonomik olarak da büyük umut olmuştu. Ancak Almanya karşısında alınan 7-1’lik mağlubiyet, her dünya kupasının favorisi olan ülkenin futbolunun da iyice kırılganlaştığını gösterdi. Bu yenilginin ülke ekonomisini de olumsuz etkileyeceği belirtiliyor. UBS’nin raporunda mağlubiyetin hem yapılacak seçimleri hem de tüketici ve yatırımcı güvenini etkileyeceği ileri sürüldü.

HARCANAN DÖNMEZSE KIRILGANLIK ARTAR

Brezilya hükümetinin altyapı için 11 milyar, güvenlik için 2 milyar dolar harcama yaptığı göz önüne alındığında, harcanan paranın ülkeye geri dönüşü olup olmayacağı da ayrı bir tartışma konusu. Brezilya, sadece stat yapımı ve yenilemeleri için 3.6 milyar dolar harcayarak 2006’da 1.8 milyar dolar harcayan Almanya ve 2010’da 1.5 milyar dolar harcayan Güney Afrika’ya fark attı. Peki Brezilya harcadığı bu parayı ekonomisine geri kazandırabilecek mi? Son üç dünya kupasının ev sahibi ülkeye bakıldığında ülkeden ülkeye önemli fark olduğu gözleniyor.

2002 dünya kupasının ev sahipleri Güney Kore ve Japonya ekonomisine katkısı 9 milyar dolar olurken, 2006’daki turnuvanın ev sahibi Almanya’ya ekonomik etkisi 12 milyar dolardı. Ancak 2010 Dünya Kupası’nın ev sahibi Güney Afrika ekonomisine etkisi 5 milyar dolarda kaldı. Bu yılki turnuvanın ise Brezilya ekonomisine etkisinin 3 milyar dolar ile 14 milyar dolar arasında değişebileceği hesaplanıyor. Yani beklenen etkinin alt banda yakın olması durumunda ‘kırılgan beşli’ arasında yer alan Brezilya ekonomisi ağır bir darbe alacak.

Seçimde hükümet devrilebilir

Ev sahibi Brezilya’nın Dünya Kupası’nın yarı finalinde aldığı mağlubiyetin ekim ayında yapılacak seçimleri de etkilemesi bekleniyor. Brezilya’nın aldığı yenilgi nedeniyle morali bozulan seçmenin, faturayı sandıkta, ekonomide stagflasyona (küçülen ekonomide yüksek enflasyon) yol açan Başkan Dilma Roussef’e keseceği öngörülüyor. 7-1’lik yenilgi öncesinde yeni bir iktidarın göreve gelerek ekonomiyi canlandıracağı yorumları yapılıyordu ancak hezimetin büyüklüğü görüşleri değiştirdi. UBS’ye göre Almanya karşısında alınan hezimet, Brezilya piyasalarını aşağı yönlü etkileyecek.Çarşamba günü ulusal tatil nedeniyle Brezilya borsası kapalıydı. UBS AG’nin gelişmekte olan ülkeler stratejisti Geoffrey Dennis’e göre 2011 yılından bu yana başkanlık koltuğunda oturan Dilma Roussef’in ekimdeki seçimlerde yeniden başa gelme şansı azaldı. Ancak halkın ruh sağlığını olumsuz etkileyebilecek düzeydeki bu sonuç ülkedeki yatırımcı ve tüketici güvenine de sekte vurabilir.

‘Harcamanın sıradan Brezilyalıya hiçbir katkısı yok’

Brezilyalı yetkililer oyunların ülke ekonomisine büyük katkısı olduğunu, söyleseler de bağımsız kaynaklar aynı görüşte değil. Fluminense Üniversitesi Profesörü Chris Gaffney, hükümetin ‘İş sahası açtık’ söylentilerinin abartılı olduğunu belirterek, “Söyledikleri kadar iş sahası açacak yatırım yapmadılar. Harcanan paranın sıradan Brezilyalılara katkısı yok, zenginlere ve çok uluslu şirketlere faydası var” diyor. Diğer uzmanlar Dünya Kupası’nın Brezilya ekonomisine katkısı olsa da enflasyonu yükselttiğini, kamu borçlarını artırdığını söylüyor.