'Kart faizi caydırıcıdır'

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, kredi kartının borçlanma ve borcu öteleme aracı olarak kullanılmasının ciddi sıkıntıları ortaya çıkardığını ifade ederek, faizin yüksek olmasının bu açıdan caydırıcı olduğunu söyledi.

Kredi kartı borçlarının yeniden yapılandırılmasını öngören Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunda değişiklik yapılmasını öngören yasa tasarısının, konuyla ilgili 5 yasa teklifi ile birleştirilerek görüşülmesine, TBMM, Sanayi, Ticaret, Enerji Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda başlandı.

Babacan, tasarı hakkında Komisyona bilgi verirken, kredi kartları borçlarının son dönemde hızlı artış gösterdiğine işaret ederek, ''Kredi kartları ödemelerinde takibe düşme oranını artırmakta, bu durum bankacılık sistemini ve kullanıcılarını olumsuz etkilemektedir'' dedi.

Bu gelişmelerin temelinde kredi kartı sahiplerinin bir bölümünün gelir kaybına maruz kalması ve kartların rasyonel olmayan şekilde ödeme aracı yerine, borçlanma aracı olarak kullanılmasının da yattığına işaret eden Babacan, şöyle konuştu:

''Kredi kartları, diğer borçlanma araçları yerine daha yüksek maliyetli bir borçlanma türüdür. Ülkemizde kredi kartı sayısına baktığımızda; gerçekten çok ciddi bir artış görüyoruz. 2003 yılında kredi kartı sayısı 15 milyon 705 iken, 2009 Nisan ayında bu sayı 43 milyon 781 bine çıkmıştır. Takibe düşen kredi kartı oranı yükselmektedir. Özellikle işsizlikle ilgili sorunlar ve küresel krizin de bunda etkisi var. Eğer kredi kartları amacına uygun olarak kullanılırsa, içerisinde pek çok avantaj barındırıyor; nakit para taşıma riskini ortadan kaldırıyor, ekonomik faaliyetlerin kayıt altına alınması açısından önem arz ediyor. Kredi kartı bir borçlanma aracı değildir. Borçlanma aracı olarak kullanıldığında ciddi sıkıntıları da beraberinde getiriyor.

Kredi kartı nakit ve ödeme aracıdır. Kredi kartları, borçları öteleme aracı olarak kullanıldığında gerçekten ciddi sıkıntılar ortaya çıkıyor. Dünyanın her yerinde kredi kartları üzerindeki faizler, borçlar zamanında ödenmediğinde, diğer kartlarla karşılaştırıldığında en yüksek faizdir. Türkiye'de de böyledir. Faiz bir bakıma caydırıcıdır. Eğer ihtiyacınız varsa, nakit sıkıntınız varsa bunu başka kredilerle kullanabilirsiniz. Örneğin taşıt, ev ve ihtiyaç kredisi gibi...İhtiyaç kredilerinin faizleri, kredi kartlarında çok daha düşük. Yeni bir ev kurmayla ilgili toplu bir ihtiyaç söz konusuysa, o zaman mutlaka ihtiyaç kredilerini çalıştırmak gerekiyor. 29 Mayıs tarihi itibariyle ihtiyaç kredisi rakamı 34 milyar 692 milyona ulaşmış ve kredi kartını geçmiş. Kredi kartı borcu toplamı ise 34 milyar 64 milyon...''

''RASYONEL KULLANIMINI SAĞLAMAK...''

Babacan, kredi kartlarının daha rasyonel kullanımını sağlamak amacıyla getirilen düzenlemenin; temerrüde düşmüş kredi kartları borçlarının yeniden yapılandırılması, kredi kartlarının asgari ödeme tutarı ve kullanım bedelini içerdiğini anlattı. Babacan, 31 Mayıs 2009 tarihi itibariyle ödeme ihtarı çekilmiş, icra takibi başlatılmış ya da banka tarafından takip olunan krediler grubuna sınıflandırılmış kredi kartı borçlarını, yeni bir ödeme planına bağlama imkanı getirdiklerini dikkati çekerek, şunları kaydetti:

''Bu tür kredi kartı borçluları, yeniden yapılanmaya ilişkin kanunun yayımlanmasından itibaren 60 gün içinde bankalara ya da bankaların avukatlarına veya varlık yönetim şirketlerine veya temsilcilerine başvurmaları halinde, belirlenen esaslar dahilinde bu imkandan yararlanabilecek. Kredi kartı borcunun temerrüde düştüğü tarihteki ana para ve faiz tutarına 31 Mayıs 2009 tarihine kadar geçen sürede makul bir faiz uygulanarak, ödemeye esas borç tutarı hesaplanacak.

Bunun nasıl ödeneceği konusunda da kredi kartı sahiplerinin inisiyatifi olmak üzere 5 ayrı alternatif hazırladık. Peşin ödemek isterlerse hesaplarını tamamen kapatabilir. Kredi kartı hamilinin taksitle ödemeyi tercih etmesi durumunda, ödemeyi esas borcun tutarı 6 taksit için 1,04, 12 ay için 1,08, 24 ay için 1,18, 36 ay için 1,26 katsayısıyla çarpılarak geri ödenecek toplam borç hesaplanacak. Bu rakam ay sayısına eşit olarak bölünerek, aylık taksitler halinde ödenecek. Söz konusu oranlar belirlenirken, tüketici kredisi faiz oranlarına mümkün olduğunca yakın oranlar alınarak, yeniden ödeme sıkıntısına girilmesinin engellenmesi hedeflendi. Bu rakamlar, düşük rakamlara bakılarak bulundu.''

Babacan, yeniden yapılandırılmada temerrüde düşmüş kredi kartı toplamının Nisan 2009 sonu itibariyle 3 milyar 107 milyon 552 bin 900 lira olduğuna işaret ederek, ''Bu, temerrüde düşmüş rakam....Kişi sayısı ise 874 bin 657. Kredi kartı sayısı ise 1 milyon 301 bin 302. Mayıs sonu itibarıyla bu rakamlar da artacaktır'' dedi.

''BANKALAR KAZANMASA KREDİ KARTI DAĞITIR MI?''

AK Parti Konya Milletvekili Hasan Angı, tasarı üzerinde görüşlerini dile getirirken, kullanıcıların hatası, ''bankaların aç gözlülüğü'' nedeniyle geçmiş yıllarda da kredi kartı borçlarıyla ilgili düzenleme yapıldığını belirterek, ''O zaman Merkez Bankasına, faizi belirlemede yetki vermiştik. Ama bu tutarların oldukça yüksek olduğu görüldü. Bunun da kredi kartı borcunun artmasında etkisi oldu'' diye konuştu.

Tasarıya 3 ayrı noktada itirazı olduğunu ifade eden Angı, kart bedelleri, faiz oranlarının Merkez Bankasınca belirlenirken limit konulması ve temerrüde düşme durumunun daha netlik kazanması gerektiğini söyledi.

CHP İzmir Milletvekili Mehmet Ali Susam, kredi kartları konusunda yeniden düzenleme yapılmasına ihtiyaç olduğunu savunarak, iktidarın bunu görmediğini, Başbakan'ın konuyla ilgili sözlerinin de tüketicileri incittiğini ifade etti. Türkiye'de insanların kredi kartlarını borçlanma aracı olarak kullanmasının nedenini soran Susam, ''Türkiye'de kredi kartı almak ve kullanmak, diğer kredilerden daha kolay. Bunu yapan bankalar. Her bankanın önüne bir banko koyarak ya da adreslere göndererek insanları kredi kartı sahibi yapıyorlar. Bankalar kredi kartlarında yüksek kara sahip'' dedi.

Büyük mağaza ve işletmelerin kredi kartı kullanımını teşvik ettiğini, bunun yanında bankaların küçük işletmelere kredi kartı post makinası bile vermediğini kaydeden Susam, kredi kartı ile alışveriş yapılmasının satıcı açısından sıfır riske sahip olduğunu, tüketicilerin bu yolla büyük mağazalardan alışveriş yapmaya zorlandığını ileri sürdü. Bu durumun ekonomide pazarın hızla tekelleşmesine yol açtığını belirten Susam, yıllık aidat bedeli alınmasına karşı çıkarak, ''Bankalar para kazanmasa bu şekilde kredi kartı dağıtır mı?'' diye sordu.

Susam, kredi kartı borcunu zorlanmasına karşılık başka yollardan borçlanarak ödeyen tüketicilerin düzenlemeyle mağdur olduğunu savunarak, başka şekilde borçlananların borçlanma faiz oranlarının da makul seviyeye çekilmesini istedi.

MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık, tasarının, ''Derde deva olmayacağını'' ve ''Bankalara hizmet eden acı bir düzenleme'' olduğunu ifade ederek, yılık kart ücreti alınmasını ise ''Millete yapılan zulüm'' olarak değerlendirdi. Işık, tüketici derneklerinin tasarı hakkında ciddi eleştirileri bulunduğunu, kendilerinin de görüşü alınarak hazırlanması gerektiğini söyledi.

MHP Adana Milletvekili Yılmaz Tankut da tasarının kredi kartı mağdurlarından çok ''işportada kredi kartı dağıtan'' bankalara hizmet edeceğini ifade etti.

''KREDİ KARTIYLA ALTIN ALIP SATIYORLAR''

AK Parti Rize Milletvekili Ali Bayramoğlu, rakamlara bakıldığında yaklaşık 43 milyon kredi kartının 25 milyonunun aktif olduğunu belirterek, takipteki kredi kartının aktif içinde yüzde 7,5'lik bir paya sahip olduğunu söyledi. Olayın çok abartılmamasını isteyen Bayramoğlu, kredi kart kullanıcılarının yüzde 90'nın ayağını yorganına göre uzattığını, oysa ''ayağını yorganına göre uzatmayanlar için düzenleme yapıldığını'' anlattı.

Bazı kişilerin kredi kartıyla altın alıp bunu bozdurarak avantaj sağlamaya çalıştığını belirten Bayramoğlu, ''Geçmişte bazı kişiler, bankalardan kredi alarak Avrupa'da para toplayan şirketlere ortaklık payı yatırarak, bu yolla avanta sağlayabileceklerini düşünerek uyanıklık yaptılar'' dedi.

Zorunlu kart bedelinin kaldırılması, kart limitlerinde bir standart getirilmesi, asgari ödeme miktarının yüksek tutulması, nakit para çekimindeki faiz oranı ile kredi kartına uygulanan faiz oranlarını kapsayacak şekilde bir düzenleme yapılmasının daha sağlıklı olacağını belirten Bayramoğlu, böyle bir düzenlemenin borcunu düzenli ödeyenlerin mağdur olmasını da engelleyeceğini söyledi.

CHP Balıkesir Milletvekili Ergün Aydoğan, Bayramoğlu'nun sözlerine tepki göstererek, ''Altın alıp bozduran kişi çaresizlikten bunu yapıyor, kar elde etmek için değil. Ben bunu çok iyi biliyorum. Tüketiciye, 'en iyisi kart kullanmamak' diyemeyiz. Ayrıca kredi kartlarında en büyük karı bankalar elde etti. Tasarı da bankalar kazansın diye hazırlanmış'' diye konuştu.

CHP Kayseri Milletvekili Şevki Kulkuloğlu, yargı kararlarına rağmen kredi kart bedelinin yeniden ve artırılarak tasarıya konulduğunu ifade ederek, kredi kartı borcunun artmasında işsizliğin de etkili olduğunu savundu. Kulkuloğlu, bankaların kolay kolay kredi kartı borcunu takibe geçmediğini, ''Nasıl olsa tahsil ederim'' düşüncesiyle borcun yükselmesini beklediğini savunarak, ''Bir işletme sahibine istediği 500 bin lira krediyi vermeyen banka, gidip asgari ücretli çalışan işçilerine bin lira limitli kredi kartı dağıttı'' dedi.

Tasarının görüşmelerine, verilen aranın ardından devam ediliyor.

AA