Bu kanun hayatımızı bire bir ilgilendiriyor
Uzmanlar yeni kanunu HABERTÜRK TV ekranlarında yorumladı
HABERTURK.COM EKONOMİ SERVİSİ
Hayatımızı bire bir etkileyecek Türk Borçlar Kanunu Tasarısı geçtiğimiz günlerde yasalaştı. 649 maddeden oluşan ve 22 bölüm halinde ''temel kanun'' olarak görüşülen tasarı, bütün partilerin vardığı mutabakat doğrultusunda Genel Kurulda neredeyse ''jet'' hızıyla yasalaştıktan sonra kafalar karıştı. HABERTURK TV'de yayınlanan Habertürk Gündem'de Duygu Canbaş sunumuyla masaya yatırıldı. Programda İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Akkanat ve Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kara "Borçlar Kanunu neler getiriyor?" konusunda görüşlerini sundular. İşte programdan bazı notlar.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Akkanat:
Bu kanun 1926 yılında kabul edilmişti. İsviçre Borçlar Kanunu tercüme edilmişti. O zamanın dilini yansıtıyordu. Sokaktaki halkın da hukukçuların da anlamadığı bir hale gelmişti. Metinde anlaşılmayan kavramlar vardı, çeviri hataları vardı. Yeni metinle bu iki eksiklik giderilmiş oldu. aRTIK herkes eline aldığında rahatlıkla anlayabilecek. Tercüme hataları yeni metinde giderildi. İçerik olarak baktığımızda, bir şeyin sıofırdan meydana getirilmesi diye bir şey söz konusu değil. Yeniliklikler var ama eski kuralların yeniden düzenlenmesi diyebiliriz. Önemli bazı değişiklikler de içeriyor. Eskinin devamı niteliğinde. Genel İşlem Koşulları ile ilgili düzenlemeler var yeni olarak. İlk defa kanunumuza girdi. Önceden bir tarafın kendş ilişkilerinde kullanmak üzere hazırladığı ve karşı tarafın önüne imzalaması için koyduğu metinler. Sigorta şirketlerinin hazırladığı sözleşme metinleri mesela. Siz ya o metni okuyup imzalayarak sözleşmeyi yapmak durumundasınız ya da "Yapmıyorum" deyip imzalamıyorsunuz. Bankada kredi kartı sözleşmesi yapacaksınız. GSM şirketinde abonelik sözleşmesi yapacaksınız. Onlar sizin başvurduğınuz kiş veya kuruluşlar kendi menfaatlerini düşünerek önünüze bu metni koyuyorlar, "İmzalarsanız sizinle bu ilişkiyi kurarım, imzalamazsanız kurmam" diyorlar. Otoparka gidiyoruz. Otoparkta girerken düğmeye basarak giriş fişi alıyoruz, çıkarken de bu fişi verip ödeme yapıyoruz. Sözleşme imzalamıyoruz. Otoparklarda "Oluşacak hırsızlıklardan, hasarlardan sorumlu değiliz" diye levhalar görürüz. Bunlar da Genel İşlem Koşulu'dur. Siz oraya girdiğinizde bu koşullarla girmiş kabul edilirsiniz, size bir şey söylenmese dahi Genel İşlem Koşulu olduğu için sorumlu oluyoruz, kurallara göre ilişki kurmuş oluyoruz. Bu koşulların hangi şekilde yapılırsa geçerli olacağına ilişkin kurallar... Tehlike sorumluluğu kavramı ilk kez hukuk sistemine girdi. Mesela bir tesis işletiyorsunuz. Kanunlara uygun. Fakat bu işletme niteliği nedeniyle tehlike arz ediyor. Mesela nükleer santral. Mevzuata uygun hareket etmişsinizdir. Ama niteliği yüzünden bir takım tehlikeleri barındırır. Ya da kimya tesisiniz var. Mevzuata uygun kurmuşsunuz. Üretilen malzemeler nedeniyle riskleri var. Bu riskler yüzünden bir takım insanlar zarara uygularsa tesis sahipleri bu zararı karşılamak durumunda. Faizlerle ilgili de sınırlandırma var. Kredi kartı kullanan vatandaşlarımız bu düzenlemeden etkilenecek. Bir üst sınır söz konusu değil. Banka dilediği şekilde artırabilir. Kanunda yüzde 100 faiz kararlaştırılabilecek. Herkesin cebinde bir kredi kartı olduğuna göre yine herkesin hayatını doğrudan ilgilendiren bir kanun olduğunu düşünüyorum.
Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kaya:
Kredi kartına ödediğimiz yıllık faiz yüzde 40. Umuyoruz ki bu kanunla yüzde 16 gibi bir temerrüt faizi ödeyeceğiz. Kanun halklaştırılmış bir dille yazılmış. İlkokul mezunu biri de bu kanunu okuyup haklarını öğrenebilir. Türkiye'nin insan yapısını gösteren bir kanun hazırlandı. Yetmez ama bu şekilde bir geçiş süreci oldu. Türkiye'de yaşanan birçok sıkıntıyı da gören maddeler var. Komşularla ilgili mesela. Borçlar Kanunu bunları düzenliyor. İnsanlar rahatlıkla haklarını arayabilecek. İşlevsel olabilmesi şuna bağlı, meyve bahçeniz var ama işlemiyorsanız hem meyveyi toplayamazsınız hem ticaretini yapamazsınız. Yiyemezsiniz. Yere döküldükçe çöpü bahçenizi kirletir. Bu kanunda da meyveleri toplamak gerekir. Burada top tüketicilerdedir. İnsanımuız kaza yaptıktan sonra kaza poliçesi arıyor. Oysa ki bu sözleşmeleri yapmadan önce okusa mevzuatı sıkıntıya düşmez.
