Motorine hücum!

Yılın ilk yarısında motorin tüketimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 oranında artarken, benzin tüketimi ise yüzde 8.3 oranında geriledi.

Petrol Sanayi Derneği (PETDER), 2011 yılı Ocak-Haziran dönemi sektör raporunu yayımladı.

Rapora göre, yılın ilk altı ayında otomotiv yakıtları toplam tüketimi 2010 yılının aynı dönemine göre yüzde 2,2 oranında artarak 8,7 milyon tona yükseldi.

Bu dönemde toplam motorin tüketimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 artarak 7,75 milyon metreküp olarak gerçekleşirken, toplam benzin tüketimi ise yüzde 8,3 oranında azalarak 1,17 milyon metreküpe geriledi.

Yılın ilk yarısında otogaz tüketimi geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 7,4 oranında artarak 1,23 milyon tona çıkarken, aynı dönemde toplam LPG tüketimi yüzde 2,6 oranında artarak 1,77 milyon tona ulaştı.

2011 yılı ilk yarısında fuel oil ve kalyak türlerinden oluşan siyah ürün tüketimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 azalarak 520 bin ton oldu.

Rapora göre bu yıl Ocak-Haziran döneminde tüm akaryakıtların toplam tüketimi yüzde 1,3 artarak yaklaşık 8 milyon tona ulaştı.

YILIN İLK YARISINDA 17,6 MİLYAR LİRA DOLAYLI VERGİ

PETDER raporuna göre, 2011 yılı Ocak-Haziran döneminde akaryakıt tüketiminden sağlanan dolaylı vergiler (KDV ve ÖTV) geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 7 artarak 17,6 milyar liraya ulaştı.

Bu dönemde LPG tüketiminden elde edilen dolaylı vergiler toplamı yüzde 6 oranında artarak 3,4 milyar liraya çıkarken, böylece akaryakıt ve LPG sektörlerinden sağlanan dolaylı vergi gelirleri geçen yıla göre yüzde 6,8 artarak 20,9 milyar liraya yükseldi.

Rapora göre petrol sektöründen 2005 yılından bugüne kadar sağlanan altı yıllık toplam dolaylı vergi gelirinin 210 milyar lira olduğu hesaplandı.

Türkiye'deki pompa fiyatlarında en önemli bölümü oluşturan vergilerin AB ülkeleri ile karşılaştırması yapıldığında Türkiye'nin benzinde en yüksek vergi uygulayan ülke konumunun bu dönemde de devam ettiği, motorinde ise İngiltere'den sonra ikinci sırada yer aldığı görüldü.

Raporda 2011 yılının ilk yarısında Brent tipi ham petrol varil fiyatının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 44,4 oranında artarak ortalama 111,9 dolar olduğu, Türkiye için referans kabul edilen Akdeniz piyasasında benzin fiyatları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37 oranında artarak ortalama 997 dolar/ton, motorin fiyatlarının ise ortalama yüzde 47 artarak 959 dolar/ton olarak gerçekleştiği hatırlatıldı.

POMPA FİYATLARI AKDENİZ ÜLKELERİ İLE UYUMLU SEYRETTİ

PETDER'in değerlendirmesinde, 2011 yılının ilk altı aylık döneminde Türkiye'deki vergisiz akaryakıt pompa fiyatlarının dünya piyasalarındaki artışın altında gerçekleştiği, Türkiye'deki pompa fiyatlarının Akdeniz ülkeleri ortalamasıyla uyumlu seyrettiği belirtildi.

2010 yılının son döneminde hız kazanan dünya petrol fiyatlarındaki artış ve döviz kurlarındaki dalgalanmaların, Türkiye petrol piyasasına da yansıdığı ve bunun bir sonucu olarak artan pompa fiyatlarının 2011 yılının ilk altı ayında da Türkiye kamuoyunda önemli bir tartışma konusu olduğu hatırlatılan değerlendirmede, şunlar ifade edildi:

''Bu süreç içinde Türkiye için referans kabul edilen Akdeniz piyasalarında benzin fiyatları yüzde 37 artarken, bu durum pompa fiyatlarına vergisiz olarak bakıldığında yüzde 27 oranında yansımıştır. Motorin fiyatları ise yüzde 43 oranında artarken pompa fiyatlarına yansıması yüzde 35 seviyesinde kalmıştır.

Özetle, Türkiye'deki akaryakıt tüketicileri, dünya petrol piyasalarında yaşanan fiyat artışlarından kaynaklanan pompa fiyat artışlarından, vergi etkisi arındırıldığında, diğer ülkelere göre daha az etkilenmişlerdir. Türkiye'de İstanbul için dağıtım şirketleri tarafından ilan edilen tavan pompa fiyatlarının, ülkemize özgü yasal ve yapısal farklılıklara rağmen, Roma, Atina, Paris, Madrid gibi Akdeniz ülkelerinin muadil şehirlerindeki vergisiz istasyon pompa fiyatları ortalaması ile uyumlu seyrettiği görülmektedir.''

-SEKTÖRÜN TOPLAM BÜYÜKLÜĞÜ YAKLAŞIK 41 MİLYAR LİRAYA YÜKSELDİ

Rapora göre akaryakıt sektörünün oluşturduğu toplam parasal büyüklük 2011'in ilk yarısında yükselen petrol fiyatlarının sonucu olarak artmaya devam etti. Akaryakıt sektöründeki işlem büyüklüğü 2011 yılı Ocak-Haziran döneminde yaklaşık yüzde 19 artarak 33,1 milyar lira olarak gerçekleşti.

Aynı dönemde LPG sektör büyüklüğü yüzde 15 artarak 7,7 milyar lira oldu. Böylece akaryakıt ve LPG olarak hesaplanan toplam büyüklük yüzde 17,9 artarak 40,8 milyar liraya ulaştı.

10 NUMARA YAĞ SORUNU DEVAM EDİYOR

PETDER raporuna göre 10 numara yağ ve kaçak/kayıt dışı akaryakıt sorunu bu dönemde de devam etti. Geçen yılki raporda 10 numara yağ adı altında yapılan faaliyetlerin büyüklüğünün 2010 yılında 1,5 milyon ton düzeyine ulaştığı, neden olduğu vergi kaybının ise 1,5 milyar lira düzeyinde bulunduğu belirtelerek, bu büyüklükteki sorunun 2011 yılının ilk altı ayında artarak devam ettiğinin altı çizildi.

Raporda, ''2009 yılında beri sektörün ciddi bir sorunu olan 10 numara yağ, vergisel düzenlemelerin değiştiği tarihten bugüne kadar olan yaklaşık üç yıllık dönemde 3,5 milyar lira düzeyinde bir vergi kaybı sonucunu doğurmuştur'' ifadesine yer verildi.