Orada bir "HAL"ler oluyor!

Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı İbrahim Yetkin, sebze ve meyve fiyatlarındaki artışla ilgili olarak, ''Üretimde doğal olaylara bağlı düşme ile nakliye ve girdi fiyatlarındaki artış gözönüne alındığında çok anormal değil. Ancak halden çıkan bir ürünün markete geldiğinde fiyatının yaklaşık yüzde 100'ün üzerinde arttığını görüyoruz ki; esas sorun buradadır'' dedi.

Yetkin, düzenlediği basın toplantısında, son günlerde sebze ve meyve fiyatlarında dikkat çekici bir artış olduğunu belirtti.

Başta Antalya olmak üzere geniş ölçüde sebze ve meyve üretimi yapılan bölgelerde bir süre önce yaşanan sel felaketleri sonrasında seraların bir bölümünün tahrip olması sonucu üretimin düşmesinin, fiyatların artışında etkili olduğunu bildiren Yetkin, ''Bir diğer etken de ürünün tarladan markete gelinceye kadarki süreçte fiyatının yüksek aracı karları dolayısıyla olağanın üzerinde artmasıdır'' dedi.

Doğal olaylar sonucu üretimin belirli ölçüde düşmesini ve bunun da fiyatlara yansımasının normal karşılanması gerektiğini ifade eden Yetkin, şunları kaydetti:

''Yine bilindiği gibi, girdi fiyatlarında her yıl, ortalama enflasyon oranının çok üzerinde bir artış yaşanmaktadır. Bu da maliyet artışı olarak ürün fiyatına yansımaktadır ki; bu da doğal kabul edilmelidir. Ancak, örneğin Ankara'da halden çıkan bir meyve ve sebzenin fiyatının yüzde 100'ün üzerinde artmasını normal kabul etmek mümkün değildir.

Sebze meyve üretiminde doğal olaylara bağlı düşme ile nakliye ve girdi fiyatlarındaki artış göz önüne alındığında bu artış çok anormal değildir. Ancak halden çıkan bir ürünün markete geldiğinde fiyatının yaklaşık yüzde 100'ün üzerinde arttığını görüyoruz ki; esas sorun buradadır.''

''Yeni Hal Kanunu sorunları çözmeyecek''

Yetkin, ''Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Zenginliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesine İlişkin Kanun''un 1 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe gireceğini de anımsatarak, kanunun altyapı çalışmaları kapsamında Hal Kayıt Sistemine İlişkin Tebliğle sebze ve meyve hallerine ''bildirim usulü'' getirildiğini, ''Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Zenginliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesine İlişkin Kanun'' ibaresi ile de yeni düzenlemeye tabi tutulacak hallerde sebze ve meyvenin yanı sıra başka gıda ürünlerinin de satılmasının mümkün hale getirildiğini ifade etti.

Sebze ve meyve hallerinde bildirim uygulanmasının denetim sorunu getireceğini öne süren Yetkin, şöyle devam etti:

''Ülkede üretilen sebze ve meyvenin yalnızca yüzde 40'ı hallere girmekte, yani kayıt altına alınmaktadır. Şimdi bildirim usulüne geçildiğinde bu yüzde 60'lık kayıt dışı oranının artması söz konusu olacaktır. Özellikle de bildirimi yapılan ürünlerin satın alınan miktarların düşük gösterilmesi türünden uygulamalar artacaktır.

Mevcut hallerin sebze ve meyve dışındaki gıda maddelerinin de satıldığı yerler haline getirilmesi ile mevcut hallerde uzmanlaşma düzeyi düşecek, laboratuvar gibi gıda güvencesine yönelik önlemlerin uygulanması daha da zorlaşacaktır.

Sebze ve meyve üretiminin künyesinin oluşturulması kağıt üzerinde olumlu bir önlem olarak görünse de bu amaçla oluşturulacak Hal Kayıt Sistemi'ne kayıt olmayan üreticilerin 2013 yılından itibaren ürettikleri ürünü satamamaları gibi bir durum doğuracaktır.

Toptancı halinin çevreye, altyapıya ve trafiğe getireceği yüklerin göz önüne alınması ise ilk bakışta olumlu ve doğal görünmekle birlikte mevcut toptancı hallerinin giderek kent sınırları dışına sürülmesi ve halen mevcut hal arsalarının rant amaçlı değerlendirilmesi gibi uygulamalara yol açabilecektir.''

Ankara Toptancı Hali'nin kapatılarak şehir dışına taşınması girişimi

Ankara Toptancı Hali'nin kapatılarak şehir dışına taşınması girişimini kuşku ile karşıladıklarını da ifade eden Yetkin, şunları söyledi:

''Ankara Toptancı Hali'nin faaliyet gösterdiği alan Atatürk Orman Çiftliği'ne ait arazinin bir bölümüdür. Bu alan toptancı hali olarak kullanılmak üzere Ankara Büyükşehir Belediyesine tahsis edilmiş bulunmaktadır. Bu arazinin başka bir amaçla kullanılamayacağı da yasa hükmü ile belirtilmiştir. Ancak bu hususta geçtiğimiz aylarda Avrupa Birliği Bakanlığının Kuruluşuna İlişkin Kanun Hükmünde Kararname ile bu kanun değiştirilerek Ankara Toptancı Hali'nin mevcut yerinden kaldırılması ve bu arazinin başka amaçlarla kullanılması gündeme gelmiştir.

Bu arazinin yeni adliye binası inşaatı için kullanılacağı söylenmektedir. Oysa biliyoruz ki mevcut hal şu anda kapatılmayı gerekecek bir trafik yoğunluğuna neden olmamaktadır. Mevcut sorunlar arazinin içine bir otopark inşası ile rahatça çözülebilir. Aynı şekilde Ankara'da adliye binası da işlevini rahatça yerine getirmektedir ve bir genişletme söz konusu olursa buna cevap verecek bir alanda kurulmuş bulunmaktadır. Bu durumda Atatürk Orman Çiftliği'ne ait bir arazinin tarım ve gıda ile ilgisi olmayan amaçlarla kullanılması mümkün hale getirilmektedir.''

AA