Gurbetçiye kötü haber!

ALİ TEZEL/ HABERTÜRK

Dünyada yurtdışında bulunan vatandaşlarına, yurtdışı borçlanma hakkı vererek, emekli eden tek ülkeyiz, tıpkı emeklilerine çalışma hakkı verip de onlardan sosyal güvenlik destek primi (SGDP) alan tek ülke olduğumuz gibi. Türkiye'nin döviz sıkıntısı çektiği 1978 yılında, 2147 sayılı Yurtdışı Borçlanma Kanunu'nun çıkarmış ve gurbetçi işçilerimiz ile yanında bulunan ev hanımı eşleri döviz getirsin diye yurtdışında çalışma süreleri ile ikamet sürelerini Türkiye'de, SSK'ya, Bağ-Kur'a ve Emekli Sandıklarına borçlanma hakkı getirilmişti. Önce günlüğüne 1 dolar veriyorlar, sonra 2 dolar oldu, sonra 5 dolara çıktı ve sonra da 3,5 dolara düşürüldü. Şimdi ise günlüğü 10 lira ile 65 lira arasında değişiyor. Ardından da 1985 yılında 2147 sayılı Kanunu kaldırdık borçlanmayı ve emekliliği biraz daha zorlaştırarak 3201 sayılı Yurtdışı Borçlanma Kanunu'nun getirdik. Şimdi uygulamada 3201 sayılı Kanun var.

150 BİN KİŞİYE ULAŞTI

Sosyal Güvenlik Reformu'nun 4. yılının değerlendirilmesi sunumunda, Bakanlar Kurulunda, Sosyal Güvenlik Sistemi'nin açıklarından biri olarak gurbetçilerin yurtdışı borçlanma hakkı da Bakan Faruk Çelik tarafından gündeme getirildi ve Avrupa'da var olan krizler sebebiyle son yıllarda 100 binlerce gurbetçi yurtdışı borçlanması yaparak Türkiye'den emekli olmaya başladı. Türkiye'de hiç sigortalılık süresi olmayan bir gurbetçi erkek en az 90 bin lira kadın ise en az 72 bin lira vererek emekli oluyor. Ki verdikleri paralar da öyle azımsanacak paralar değil. Bu ödedikleri paralara karşında aldıkları emekli aylığı 700 ile 800 arasında değişiyor. Faruk Çelik, gurbetçilerden emekli olanların sayısının yıllık 150 binlere ulaştığını ve emekli sayısını arttırdığını ifade edince de kaldırılması Bakanlar Kurulunda görüşüldü bu konuda da son söz Başbakana kaldı.

MAVİ KARTLILAR DAVALARLA SGK'YI DİZE GETİRİYOR

Gurbetçilerimizden bazıları, bulundukları ülke vatandaşı olmak için Bakanlar Kurulundan izinli olarak Türk vatandaşlığından çıkıyorlar, Türkiyede bu kişilere mavi kart veriyor ve diyor ki seçme ve seçilme hakkı hariç tüm haklara sahipsiniz. SGK ise aslında yasal hakları olduğu halde bu kişilere yurtdışı borçlanma hakkı tanımıyor. Bu kişiler de SGK'yı mahkemeye verip dava ile borçlanıp emekli oluyorlar. İşte, bunların sayısı da hiç azımsanacak kadar değil ve SGK'nın eziyetlerine rağmen zorla emekli oluyorlar. Bakanlar Kurulunda bu konuda görüşüldü ve yeni bir yasal düzenleme ile emeklilikleri zorlaştırılacak hatta imkansız hale getirilecek son söz Başbakan'da....

YURTDIŞI BAŞLANGIÇ DAVALARI

Bu arada çok sayıda ülke ile sosyal güvenlik sözleşmemiz var ve bu sözleşmelerin hemen hepsinde 'taraf ülkedeki işe giriş tarihi diğer ülke için de işe giriş tarihidir' diyor ama SGK yurtdışı borçlanması yapanlara bu kuralı uygulamayıp, emekli etmiyor. Bu kişiler de dava açarak SGK'yı mahkeme yoluyla yasaları uygulatıp emekli oluyorlar. Şimdi Bakanlar Kurulunda bu duruma da son verip gurbetçilerin dava ile emekliliğinin önüne geçmek istiyorlar.