Cip sahiplerine promil şoku!

Eren SAKARYA / HABERTURK.COM

Kanun ve yönetmelikler alkollü araç kullanmanın cezalarını ve sınırlarını belirlese de, bazı durumlarda karışıklıklar çıkabiliyor. Yasaya göre hususi araç sahipleri kanlarında 0.50 promil, arazi ticari... gibi diğer araç sahipleri de kanlarında 0.20 promil üzeri alkol çıkarsa kanunen "alkollü" sayılıyor. Fakat aracın ruhsatında ne yazarsa yazsın, trafik polisi aracın görünümüne göre karar verip işlem uygulayabiliyor.

ARAZİ ARACI GÖRÜNÜMLÜ OTOMOBİL SAHİPLERİ DİKKAT!

Örneğin bir iş adamı, arazi aracı görünümlü şehir içi otomobiliyle seyrederken trafik polisi tarafından durduruluyor. Yapılan alkol kontrolünden sonra işadamının kanında 0.40 promil alkol çıkıyor. İşadamı, aracın ruhsatında cinsinin "hususi araç" olarak belirtildiği için 0.50 promil sınırını geçmediğini ve kendisine cezai işlem uygulanmayacağını düşünüyor. Fakat memurun işlem yaptığını görünce şoka uğruyor ve itiraz ediyor. Memur ise işadamına bu aracın bir "arazi aracı" olduğunu ve 0.20 promil üzerine işlem yapması gerektiği cevabını veriyor. Memur, itirazın devam etmesi üzerine elinde konuyla ilgili "genelge" bulunduğunu söylüyor ve cezayı kesiyor. Bu geçtiğimiz günlerde yaşanmış gerçek bir olay ve konu mahkemeye intikal etmek üzere.

TİCARİ GÖRÜNÜMLÜ ARAÇLARDA DA AYNI SORUN!

Bu ve benzeri olayların Land Rover, Grand Cheeroke, Toyota Land Cruiser, Range Rover... gibi ruhsatında hususi araç olarak görülen arazi modeli otomobil sahiplerinin son zamanlarda çok yaşadığı tecrübelerden biri. Sadece arazi değil, Fiat Doblo, Opel Combo, Volkswagen Caddy... gibi ticari görünümlü aile otomobili sahipleri de polislerin 0.20 promil uygulamasına maruz kalıyor. Söz gelimi bir eğlenceden dönen ticari görünümlü araç sahibi bir aile, ruhsatlarında hususi araç yazmasına karşın araçlarının görünümü yüzüdnen bu uygulamaya maruz kalabiliyor.

KANUNDA MEMUR İNSİYATİFİ VAR MI?

Peki yasa ne diyor? Polislerin aracın görünümüne göre cezai işlem uygulaması doğru mu? Avukat Gökhan Özvardar, uygulama ile ilgili yürürlükteki kanunu anlattı. Özvardar, yeni kanun ve yönetmelikle araçların cinsi için sadece ruhsatta yazanın esas alınması gerektiğini belirtti. Özvardar yeni düzenlemeyi şöyle açıkladı:

"Eski mevzuatta “kamyon, çekici, otobüs türündeki taşıtlar ile taksi, dolmuş, minibüs ve kamyonet türündeki araçları; ticari amaçla kullanan sürücüler ile resmi araç sürücülerinin alkollü araç kullanması” hukuka aykırı bir davranış olarak düzenlemişti. Düzenleme nedeniyle aracın tipi ve ticari amaçla kullanılıp kullanmadığının değerlendirilmesi, trafik polisinin takdirine bırakılmıştı ve çeşitli hukuksuzluklara, mağduriyetlere yol açabilmekteydi. Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan 24.05.2013 tarihli değişiklik ile bu idari takdir yetkisi kaldırılarak daha objektif bir düzenleme yapılması amaçlanmıştır. Yeni Kanun ile eski Yönetmelik’in birlikte yürürlükte olması, uygulamada bir süre daha karışıklıklara ve hukuksuzluklara yol açmaya devam etmiştir. İlgili yönetmeliğin düzenlemesi ise 19.02.2014 tarihinde yapılmıştır."

RUHSATTA NE YAZIYORSA O!

"Yeni mevzuata göre hususi araç sürücülerinin kanlarında 0.50 promil alkol ile araç kullanmaları herhangi bir idari yaptırıma tabi tutulamazken; diğer araç sürücüleri için izin verilen kandaki alkol miktarının 0.20 promil ile sınırlandırıldığı belirtilmiştir. Bu durumda polis memurunun, aracın niteliği ve fiili kullanılma amacı hakkındaki takdir yetkisi ortadan kalkmıştır ve aracın ruhsatında belirtilen tipi esas alınmalıdır."

GENELGELER KANUNUN ÖNÜNE GEÇEMEZ!

Özvardar, yeni kanun ve yönetmeliğe göre idari yaptırım uygulanırken aracın ruhsatının esas alınması gerektiğini, memurun takdiri ile işlem yapmasının yeni mevzuata göre keyfi bir uygulama olduğunu belirtti. TBMM tarafından yapılan kanunların memurlar tarafından uygulanabilmesi için Bakanlıklar tarafından yönetmelikler ve ilgili Müdürlükler tarafından da genelgeler ile duyurulduğunu ifade eden Özvardar, Anayasa'ya göre suçların yalnızca kanunla düzenlenebileceğini, hiç bir genelgenin de kanunun önüne geçemeyeceğini vurguladı.

İTİRAZ HAKKI!

Özvardar, kanuna aykırı uygulamaya tabi olduğunu düşünenler ve kendisine uygulanan idari yaptırıma itiraz etmek isteyenlerin, 15 gün içerisinde Sulh Ceza Mahkemesi'ne itiraz hakkının kullanılabileceğini ve idari yaptırım kararının iptali için başvuruda bulunabileceklerini belirtti. Başvuru haklı bulunursa yaptırımın ortadan kaldırılacağını ve el konulan ehliyetlerin süreç sonunda geri verileceğini kaydetti.

ALKOLLÜ ARAÇ KULLANMAK CAN ALIYOR!

Ülkemizde trafik canavarı her yıl onlarca can alıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre 2013 yılında 3 bin 1 ölümlü trafik kazasında olay yerinde hayatını kaybeden kişi sayısı 3 bin 659. Bu ölümlü trafik kazalarının başında alkollü araba kullanma geliyor.

KAÇ PROMİL ALKOLE CEZA UYGULANIYOR?

Alkollü araba kullanma promil sınırı hususi araçlarda 0.50 (1000 mililitre kanda 0.5 gram alkol) hususi olmayan diğer araçlarda ise 0.20 (1000 mililitre kanda 0.2 gram alkol). Bu sınırları aşan sürücülere, promil miktarı ve ve daha önceki sicillerine göre değişen para cezaları uygulanıyor, ehliyete çeşitli sürelerle el konuluyor hatta 'trafiği tehlikeye düşürmek' suçundan 1-3 yıl arasında hapis cezası istemiyle kamu davası dahi açılabiliyor. Bu sınırların altında alkol alan sürücülere ise cezai işlem uygulanmıyor.

PROMİL NE DEMEK?

Promil latince bir keliemdir ve "binde bir" anlamına gelmektedir. Bir promil "yüzde 1" ifadesi ile gösterilir. Promil olarak belirtilen bu değer, bir litre yani 1000 mililitre kan içindeki alkolün gram cinsinden miktarını gösterir. Örneğin 0.50 promil kan alkol konsantrasyonu 1000 mililitre kanda 0.5 gram alkol bulunduğunu ifade etmektedir.

YASAL SINIR KAÇ KADEHE EŞİT?

Ülkemizde yasal sınır hususi araçlar için 0.50 promil (yani yüzde 1'in yarısı) ile gösterilir. 0.50 promillik yasal sınır Ortalama 40 yaşında olan 70 kilo bir erkek için 25 cl 2 bardak biraya eşittir. Ayrıca 1 duble rakı ile veya 2 kadeh şarap ya da 1 duble votka da bu miktara ulaşılabilir. Ortalama 40 yaşında olan 70 kilo kadın için bu oranlar yarı yarıya düşer. 2 bardak bira ya da bir kadeh rakı içmeniz kanınızdaki alkol miktarının tam olarak 0.50 promil olacağı ve yasal sınırı aşmayacağınız anlamına gelmez. Yaşa, kiloya, anatomik yapıya ya da promil ölçme aletine göre kandaki alkol oranı daha yüksek çıkabilir. Biz Haberturk.com olarak yine de size alkollü araç kullanmamanızı tavsiye ediyoruz.