Taksilere çocuk koltuğu ne zaman gelecek?

Yasemin Candemir / Gazete Habertürk / HT Cumartesi

Avrupa ve ABD’de taksilerde ve şehirlerarası otobüslerde de çocuk oto koltuğu zorunlu. Peki Türkiye’de?

Geçtiğimiz haziran ayı başından itibaren Türkiye'de özel otomobiller, taksi, otobüs, tren gibi toplu ulaşım araçlarında çocuk oto koltuğu zorunluluğu getirildi. Ama dinleyen kim? Taksiciler Odası "Oto koltuğu imkansız" derken, Türkiye Otobüsçüler Federasyonu 0-6 yaş çocuğa nasıl koltuk satacağının derdinde. Yeni yapılan bir araştırmaya göre ebeveynlerin yüzde 28'i çocuk oto koltuğunun ne olduğunu bile bilmiyor...

0-9 yaş grubu çocuklar için çocuk oto koltuğu bulundurma zorunluluğu 1 Haziran 2010'da başladı. Bu konuyu ihmal etmiş anne-babalar, çocuklarının seyahat güvenliği için nihayet koltuk alıyor! Peki ama sadece kendi otomobilimizle mi yollara çıkıyoruz? Ailecek taksiye biniyoruz, şehirlerarası otobüsle yolculuk yapıyoruz... Bu araçlarda çocuklarımızın güvenliği nasıl sağlanacak? Türkiye bu konuda yine geriden gidiyor ama Avrupa ülkelerinde ve ABD'de taksilerde, şehirlerarası otobüslerde çocuk oto koltuğu zorunlu. Mesela yoldan taksi çevirip küçük çocuğunuzla birlikte binemiyorsunuz. Bu durumda hem size, hem de taksi şoförüne para cezası uygulanıyor. Taksiyi duraktan çağırıyor ve çağırırken de çocuğunuzun yaşını belirtiyorsunuz; o yaşa uygun oto koltuğu monte edilmiş taksi kapınıza geliyor.

Dahası, Fransa'da, kucağınızda bebekle otomobile binmenizi engellemek için doğum hastanelerinin önünde polis bekliyor. Ana kucağı bile yasak! Bebeğinizi, 0-1 yaş oto koltuğunda götürebiliyorsunuz eve. Batı'da seyahat güvenliği o kadar önemli ki, Avrupa'nın hemen her ülkesinde, ağırlığı iki kilonun altında olan köpekler için bile koltuk ve kemer zorunluluğu var.

AVRUPA'NIN FARKI NE

Türkiye'de 1 Haziran'da yürürlüğe giren yasa sadece özel otomobilleri değil taksi, dolmuş, okul servisi ve şehirlerarası yolcu otobüslerini de kapsıyor. Ama ben iki haftadır bindiğim her takside şoförle çocuk oto koltuğu meselesini konuştum ve hep benzer açıklamalar dinledim. İstanbul Şoförler Odası Genel Sekreteri Can Kalelioğlu'nun açıklaması da onlarınkiyle aynı: "Türkiye'de taksilere çocuk oto koltuğu monte etmek, şu an için uygulanabilir değil. Avrupa'da taksiler uydu takip sistemiyle kontrol ediliyor, bizdeki gibi ring halinde dolaşamıyor. Dolayısıyla zaten durakta oto koltuğunu hazırlayıp öyle gidiyorlar müşteriye. Yoldan yolcu almadıkları için de, durağa dönüp koltuğu çıkarıyorlar. Türkiye'de taksiler ring yapıyor, bu sistem kalkarsa, çocuk oto koltuğu uygulaması gündeme gelebilir."

Şehirlerarası otobüslerde de durum farklı değil. Şu anda sadece Anadolu Ulaşım, önceden bildirdiğiniz takdirde çocuk oto koltuğu monte ediyor.

Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Yönetim Kurulu Başkanı Rüştü Terzi ise çocuk oto koltuğunun otobüsler için zorunlu olmadığını söylüyor: "Sadece emniyet kemeri zorunluluğu getirildi. 0-6 yaş çocuklar eskiden otobüslerde ücretsiz yolculuk edebiliyorlardı. Kemer zorunluluğundan sonra, onlara da koltuk satmak zorundayız."

Peki, ebeveynler ne kadar hassas davranıyor bu konuda? Mesela takside çocuk oto koltuğu isteyen olmuyor mu? Bu soruyu İstanbul'daki en büyük taksi duraklarından Atatürk Havalimanı Taksi Durağı'nın şefi Erol Beyazıt'a sordum, cevabı netti: "Hiç olmadı."

Kazalarda çocuk ölümü yüzde 40

* Almanya'da çocuk oto koltuğu kullanım oranı yüzde 94, Amerika'da ise yüzde 99.

* Avrupa Birliği kuralları gereği taksi, tren, otobüs gibi toplu ulaşım araçlarında çocuk oto koltuğu bulundurmak zorunlu.

* Türkiye İstatistik Enstitüsü (TİE) 2009 rakamlarına göre, Türk insanının yüzde 28'i çocuk oto koltuğunun ne olduğunu bilmiyor. Bilenlerin yüzde 54'ü kullanmak istemiyor, yüzde 30'u ise "çocuk istiyor diye" ön koltukta oturmasına izin veriyor. Karayolu yolculuklarında çocukların yüzde 80′inin seyahat güvenliği sağlanmıyor.

* Türkiye'de kazaya bağlı ölümlerde 0-9 yaş arasındaki çocukların yüzde 46'sı oto koltuğu kullanılmaması sebebiyle yaşamını yitiriyor. Avrupa'da kazalarda çocuk ölümü yüzde 2 iken, Türkiye'de bu oran yüzde 40′ı buluyor.

Hangi yaşa hangi koltuk

0-12 aylık (0-9 kg): Bebekler için yapılmış olan ana kucağı modeli tercih edilmeli. Arka koltuğa, bebeğin yüzü arka cama bakacak şekilde monte ediliyor.

4 yaşına kadar (10-18 kg): Hareketli çocuk oto koltukları kullanılmalı. Çocuk, yüzü arka cama bakacak şekilde seyahat etmeli.

4-12 arasında (15-36 kg arası): Çocuk, boy ve kilo olarak hareketli koltukları kullanamaz. Henüz emniyet kemeri de kullanmaya hazır olmadığından, yükseltici koltuklar tercih edilmeli.