İki yakamız bir araya geliyor!
Tüketimi kısmaya yönelik önlemlerle vatandaşın borcu 6 ayda 15 milyar lira arttı. Varlıkları ise 53 milyar lira yükselince 6 ay öncesine göre hanehalkı bütçesi 38 milyar lira iyileşti. Sadece 15 milyar lira artan ihtiyaç kredisi sorunlu kalem olarak görüldü
Rahim AK / HT GAZETE
Merkez Bankası’nın 6 ayda bir yayımladığı Finansal İstikrar Raporu’na göre hükümetin cari açığı kısmak için aldığı önlemler hanehalkı bütçesinde 6 ayda 38 milyar liralık iyileşme sağladı. 2014 yılı mart ayında hanehalkı varlığı 731 milyar lirayken eylül sonunda 53 milyar liralık artışla 784 milyar liraya tırmandı. En büyük kalemi oluşturan bankalardan alınan tüketici kredisi olan hanehalkı borcu ise 374 milyardan 389 milyara çıktı ve 15 milyar lira arttı. Böylece 2012’den bu yana kapanan hanehalkı varlığı ve yükümülülüğü arasındaki makas ilk kez varlıklar yönünde açıldı, halk 38 milyar lira tasarruf yapmış oldu. Vatandaşın varlıklarındaki artışta başı Türk Lirası mevduat çekti. Özellikle bireysel emeklilik sistemine (BES) ilginin artmasıyla yatırım fonlarında gözlenen ivmelenme de bunda etkili oldu. Nitekim bireysel emeklilik yatırım fonu tutarı yılın ilk 10 ayında, önceki yılın tamamının üzerinde bir artış sergiledi.
10 MİLYAR BES’LENDİK
Hanehalkı varlıklarındaki 53 milyar liranın 25 milyar lirası toplamda 351 milyardan 376 milyara yükselen Türk Lirası mevduattan kaynaklandı. 27 milyar liradan 33 milyar liraya çıkan bireysel emeklilik sisteminde toplanan fonun yanı sıra diğer yatırım fonlarındaki artış ile birlikte vatandaşın fon varlığı 10 milyar liralık tırmanış gösterdi. Dolaşımdaki para miktarı 10 milyar liralık zıplamayla 70 milyardan 80 milyar liraya çıktı.
Dolar mevduatı ise bankaların Türk Lirası mevduata alternatif olarak sunduğu para takası (Swap) işlemlerinin güç kaybetmesinin de etkisiyle 82.8 milyar dolarda kaldı.
151 MİLYARLIK ‘İHTİYAÇ’ BİRİKTİ
Alınan tedbirlerle hanehalkı borcu az artarken kredi kartındaki taksit sınırı ile birlikte vatandaşın ihtiyaç kredisine yüklenmesiyle ihtiyaç kredisinde 15 milyar liralık artış meydana geldi. İhtiyaç kredisi tutarı 151 milyar liraya çıktı. Borcun geri kalan yükselişi 8 milyar lira artarak 134 milyar liraya çıkan konut kredisinden geldi. Diğer borç kalemleri sabit kalırken kredi kartı harcamaları 84 milyar liradan 80 milyar liraya indi. Yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde faiz oranlarında yaşanan gerilemenin desteğiyle son dönemde bir miktar toparlanma eğilimi göstermesine karşın, bireysel kredilerdeki haftalık artışlar geçmiş yıl ortalamalarına kıyasla zayıf kalmaya devam etti.
NAKDE SIKIŞAN KMH VE KREİI KARTINA KOŞTU
KMH bakiyesindeki büyüme 2014 başında kredi kartlarına getirilen taksit sınırlaması sonrasında güçlendi. Kredi kartından nakit çekimlerin kartlı harcamaların % 30’una çıkması ve kredi kartı harcamalarından krediye dönüşüm oranının da % 24’e ulaşması vatandaşın nakit sıkıntısını ortaya koyan diğer rakamlar oldu.
6 AYDAN UZUN TAKSİT TUTARI 4 MILYAR DÜŞTÜ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun kredi kartında taksiti 9 ayla sınırlaması ile 6 aydan uzun vadesi kalan kredi kartı borcu 4 milyar lira geriledi. Taksitli bireysel kredi kartı bakiyesinin vade dağılımı incelendiğinde 6 aydan uzun vadeli kısmın toplam bakiye içindeki payının mart ayında yüzde 22, eylül ayı itibarıyla ise yüzde 18 seviyesine gerilediği görüldü. Harcamalarının kayda değer bir kısmını kredi kartları ile finanse eden hanehalkının, kredi kartı ile harcama yapmaya devam ettiği de göze çarptı.
