Kimin hayatı nasıl değişecek?

Eren SAKARYA / HABERTURK.COM

"Faiz meselesi" hem siyasi hem de ekonomi çevrelerin gündeminden düşmek bilmiyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 'faiz indir' çağrısına Merkez Bankası'ndan temkinli yanıtlar geliyor.

Peki olası bir faiz indirimi kimi nasıl etkileyecek? Kendi işini yapan ya da evinde oturan sade bir vatandaş için konu ne kadar önemli ve bağlayıcı?

Kısaca bu faiz hadisesi kimin cebini nasıl etkileyecek?

ÖNCE GEÇEN HAFTA VE AKABİNDE DÜN YAŞANANLARI HATIRLAYALIM

Başbakan Erdoğan'ın 4 Nisan Cuma günü Azerbaycan hareketinden önce Merkez Bankası'na yaptığı "faizi indirin" çağrısı piyasalarda yankı bulmuştu. Erdoğan'ın “Seçim sonrası piyasalar normalleşme sürecine girdi. Borsa yükseliyor, 70 bini aştı. Faizler düşüyor. Merkez Bankası da herhalde bu süreci değerlendirecektir" açıklaması üzerine dün Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı Para Politikası konulu sunumunun ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlarken ilk kez bir açıklama yapmıştı. Faiz indirimi konusunda temkinli konuşan Başçı, yakın zamanda büyük bir faiz indirimi beklenmemesi gerektiğini, indirimin zamana yayılarak yavaş yavaş yapılabileceğini söylemişti.

Bugüne gelecek olursak Başbakan Erdoğan hangi göstergelere bakarak, neden faiz indirimi istedi? Faiz indirimi ne zaman olacak?

Ekonomistler bu soruları HABERTURK.COM için cevapladı...

BANKADA MEVDUATI OLAN NASIL ETKİLENİR?

Saxo Kapital Strateji Uzmanı Cüneyt Paksoy, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın hükümetin faiz indirimi talebine 'evet' demediğini ama açık kapı bıraktığını ifade etti. Hükümetin seçimler öncesi büyüyen bir Türkiye istediğine değinen Paksoy, "Başbakan Erdoğan'ın faiz indirimi istemesi doğal. Önümüzde Cumhurbaşkanlığı seçimleri ve genel seçimler var. Faizlerin yüksek olması istihdamda ve reel sektörde sorun yaratır. Başbakan Erdoğan seçim sürecine girerken büyüyen ve ekonomik canlılığı olan bir Türkiye istiyor. Faiz indiriminin yapılması ile mevduat gelirlerinde azalma olur. Bu durum da bankaların lehine olur ve tüketici kredileri canlanır" dedi.

DURUM SADE BİR VATANDAŞIN CEBİNE NASIL YANSIR?

Paksoy, Merkez Bankası Başkanı Başçı'nın faiz indirimine tekminli yaklaşması ile ilgili "Başkan Başçı, faiz indiriminin yapılabileceğini ancak bunun belli şartlar altında adım adım gerçekleşebileceğini ima etti. Yıl sonu yüzde 5 enflasyon hedefi var ve enflasyon neredeyse yüzde 10'a yaklaşmış durumda. Enflasyon bu seviyelerde iken faiz indirmek, enflasyonun daha da artmasına neden olur. Ekonomik koşulların iyileşmesi ile enflasyonun haziran ayına doğru düşmeye başlaması bekleniyor. Başçı Haziran'dan sonra kademeli olarak faizin indirilebileceği sinyalini verdi"

AVRUPA'DAN PAYIMIZA NE DÜŞER?

Uluslararası piyasaların durumunun da önemli olduğuna dikkat çeken Paksoy, Merkez Bankası'nın yurtdışını da izleyip ona göre bir politika izleyeceğini söyledi. ABD Merkez Bankası'nın (FED) para sıkılaştırma politikasını sonlandırıp faiz arttıracağının sinyalini vermesinin Merkez Bankası'nı tedirgin ettiğini belirten Paksoy, "Öte yandan Euro Bölgesi Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi'nin parasal genişlemeye gidebileceklerini açıklaması Merkez Bankası'nı bir miktar rahatlattı. Sonuçta Türkiye'nin en büyük ticari partneri Avrupa Birliği. Parasal genişleme ile gelecek sıcak para piyasaları rahatlatabilir ve faiz indirimi için gerekli ortamın oluşmasını sağlayabilir. Merkez Bankası, bankaları rahatlatan adımlar atarsa, hükümet de hazine kanalından fon oluşturup kamusal alanda yatırımlar yapar ve istihdam sağlarsa, faiz indirimi için daha çabuk ortam sağlanır".

HÜKÜMET EKONOMİYİ CANLANDIRMAK İSTİYOR

Trakya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Sadi Uzunoğlu ise Başbakan Erdoğan'ın durgun olan ekonominin canlandırılması için faiz indirimine gidilmesini istediğini açıkladı. Uzunoğlu "Türkiye ekonomisi durma noktasında. Ocak - şubat ve mart ayları ekonomik verilerine göre inşaat, otomotiv sektörü gibi sektörlerde sıkıntı büyük. Hele otomotivde yüzde 30'a yakın bir daralma var. Önümüzde Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler gibi ekonomiyi etkileyecek süreçler var. Hükümet durma noktasına gelen bir ekonomi ile seçimlere girmek istemiyor" dedi.

ŞİRKET SAHİPLERİ İÇİN NE DEĞİŞİR?

2002 yılında Türkiye'nin henüz krizden çıkmışken seçime girdiğini ve bunun sonucunda da birçok partinin siyaset sahnesinden silindiğini savunan Uzunoğlu, "Bu yüzden Başbakan Erdoğan, faiz indirimi ile ekonomiyi canlandırmayı planlıyor. Düşen faizler ile krediler artar. Artan krediler ile piyasada nakit akışının sağlanması ile inşaat, otomotiv sektörü gibi durma noktasındaki sektörler ve küçük ve orta ölçekli işletmeler canlanır. Faiz indiriminin bir diğer avantajı ile insanlar paralarını borsaya götürür ve tahvil ve bono alır. Böylece borsada yukarı yönlü bir hareket olur" dedi.

MERKEZ BANKASI NEDEN TEMKİNLİ YAKLAŞIYOR?

Merkez Bankası'nın faiz indirimine temkinli yaklaşmasının nedenlerini de açıklayan Uzunoğlu, faiz indirimi ile cari açığın büyüyeceğini, bu durumun da Türkiye ekonomisine zarar vereceğini düşündüğünü savundu. Uzunoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: "Faiz indirimi enflasyona neden olur. Merkez Bankası'nın çekindiği hususlardan biri bu. Merkez Bankası faiz artırımı ile bankaların kredilerini kontrol altına alarak enflasyona baskı kurmak ve cari açığın büyümesini önlemek istiyor. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan "Yüzde 4 büyümek cari açık açısından çok tehlikeli" şeklinde bir beyanat vermişti. Faizlerin düşmesi ile ithalat artar ve cari açık büyür. Bu durum da uluslararası alanda negatif bir ekonomik görünüme neden olur. Merkez Bankası bu yüzden ani bir faiz indirimi yapmak istemiyor."

FAİZ İNDİRİMLERİ NE ZAMAN BAŞLAR?

Burgan Bank Baş Ekonomisti Haluk Bürümcekçi enflasyonun tepe noktasını haziran ayında göreceğini ve Merkez Bankası'nın kademeli olarak bu tarihten itibaren faiz indirimine gideceğini belirtti. Bürümcekçi "Şayet dolar beklenmeyen bir şekilde düşerse ve sermaye girişinin başlamasıyla Türk Lirası'nda bir rahatlama olursa bu adımlar daha erken atılabilir" dedi.