Dolara hücum!
TL'nin düşüşü en çok onlara yaramış
HT EKONOMİ / RAHİM AK
Doların 1.92 liradan 2.40’a kadar çıktığı geçen yıl zenginler TL mevduatı terk edip döviz mevduatı yaptı. Milyonerlerin bankadaki dolar mevduatı yüzde 65 arttı. Milyoner sayısı dolardaki yükselişin de etkisiyle son 1 yılda yüzde 25 artarak 70 bini aştı. Fakirler yine yanlış karar verip kaybetti.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) rakamlarına göre özellikle Gezi olayları ve 17 Aralık 2013 soruşturmasıyla doların 2.40’a kadar çıktığı geçen 1 yıllık süreçte zenginler Türk Lirası’nı terk edip döviz mevduatı yaptı. Şirketler hariç kişilerin döviz mevduatı yüzde 43.3 artarak 173.3 liraya (yaklaşık 82 milyar dolar) çıktı. Ancak döviz mevduatını artıran parası az olan fakirler ve orta gelirliler değil ultra zenginler oldu. Böylece doların yükselişinden yüzde 15 gelir elde eden zenginler, ek olarak bankalardan aldıkları döviz faizi ile de paralarına para kattı. Oysa bankalardaki parası 10 bin liraya kadar olanların döviz mevduatı yüzde 1 artmış görünse de aslında düştü. Çünkü bankadaki paraya hiç dokunulmasa döviz mevduat faizi ve dövizdeki artış ile yüzde 15-18 arasında yükselmiş olması gerekiyordu. Böylece fakirlerin yanlış tercih yaparak döviz kurunun yükseldiği dönemde dövizden kaçarak zarar ettikleri de ortaya çıktı.
TÜRKLERİN DÖVİZ MEVDUATI 11 MİLYAR DOLAR TIRMANDI
BDDK rakamlarına göre milyoner Türkler’in (şirketler hariç gerçek kişiler) döviz mevduatı yüzde 65 artarak 42.8 milyon liradan (22.2 milyar dolar) 71 milyar liraya (33.4 milyar dolar) çıktı. Yani parası 1 milyon lira ve üzerinde olanların döviz mevduatı 11 milyar dolar arttı. Bu artışta döviz kurundaki yükselmenin yanı sıra zenginlerin Türk Lirası’ndan dolara dönmelerinin etkisi de büyük oldu. Böylece Türk milyonerlerin bankalardaki Türk Lirası mevduatı ancak yüzde 5.2 artarak 76.4 milyar liradan 80. 4 milyar liraya çıkabildi. Oysa bu paranın sadece faiz getirisi eklendiğinde en az yüzde 9-10 artması gerekiyordu. Toplamda gerçek kişi Türk milyonerlerin bankalardaki parası 151 milyar TL oldu.
ORTA DİREK TÜRK LİRASI’NI TERCİH ETTİ, KAYBETTİ
2013 haziran ayında 56 bin 417 olan milyoner gerçek kişi sayısı 1 yılda 14 bin 297 artarak 70 bin 714’e çıktı. Parası 10 binden fazla olan orta direğin döviz kurunun arttığı dönemde TL mevduatta kaldığı ise zenginlerin TL mevduatı yüzde 5.2 artarken bu kişilerin mevduatının yüzde 13 artmasından ortaya çıktı.
250 MİLYAR LİRASI ŞİRKETLERİN
1 milyon lira ve üzerinde şirketler, resmi kurumlar ve gerçek kişilerin toplam parası ise 455 milyar lirayı geçti. Bu paranın 250 milyar lirası şirketlerin geri kalan 50 milyar lirası ise kamu mevduatı olarak bankalara park etmiş durumda. Şirketlerin toplam mevduatı ise 308 milyon TL tutarında. 1 milyon liranın üzerinde mevduatı olan şirketlerin parası da geçen yıl yüzde 28 artarak 43 milyar dolardan 50 milyar dolara ulaştı. Şirketlerin TL mevduatı ise ancak yüzde 4.8 artarak 142 milyar liraya çıktı. Haziran sonu itibarıyla bankalardaki 56 milyondan fazla hesabın 53 milyon 713 bin 463’ünü hesabında 10 bin liraya kadar bakiye bulunan mudiler oluşturuyor.
