İşte Türkiye'nin en çok porno arayan 3 ili!

Kübra PAR / GAZETE HABERTÜRK-PAZARTESİ RÖPORTAJLARI

kubrapar@haberturk.com

https://twitter.com/kubrapc

Fotoğraflar: Ümit TURPÇU/ANKARA

Birkaç gün önce basına ilginç bir haber yansıdı. İngiltere'de geçtiğimiz yıl parlamento binasından tam 300 bin kez porno sitelere girilmişti. Bizde de benzer istatistikler var mıdır diye merak ettim. Konuyu en yetkili kişiye yani Telekomünikasyon İletişim Başkan vekili Osman Nihat Şen'e sordum. Tabu olmuş bu konuya dair ilginç ayrıntılar anlattı. Çok popüler bir sitenin 3 ayda 36 milyon lira kazanmalarına vesile olduklarını itiraf etti! Merak edilen bir diğer konuyu; telefon dinlemelerini de konuştuk. Şen uyardı, "Dinlenmek istemiyorsanız kablosuz internetten uzak durun"...

Siteleri hangi gerekçelerle kapatıyorsunuz?

8 madde var. İntihara yönlendirme, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma, sağlık için tehlikeli madde temini, müstehcenlik, fuhuş, kumar, ve Atatürk'e hakaret.

Kimi ülkelerde yetişkinlere porno serbest, çocuk pornosu yasakken bizde neden tümü yasak?

Hayır, porno siteler bizde de yasak değil.

Nasıl olur? Bütün siteleri kapatıyorsunuz!

Herkesin aklında aynı şüphe var. Öncelikle adına porno değil müstehcenlik diyoruz. Türkiye'de yetişkinler için müstehcenlik yasak değil. Site sahibi çocukların erişimini engelleyici önlem alırsa o site engellenmez.

Müstehcenlikten kasıt tam olarak nedir?

Yargı içtihatlarına göre sadece cinsel organların göründüğü, tahrik eden, açık cinsel ilişki müstehcendir. Bunun haricindeki hiçbir şey müstehcen değildir. “Müstehcenlik çok soyut bir kavram, her site engellenecek” denildi. Bu kesinlikle doğru değil.

'AZ SİTE ENGELLİYORUZ'

Hangi koşullarda erişimi engellemiyorsunuz?

Öncelikle +18 uyarı ekranı olması gerekiyor ama o yeterli değil. Ek önlem olarak kullanıcı adı ve şifre koymalılar. Üçüncü adım SMS doğrulaması. Dördüncü adımsa kredi kartı doğrulaması.

Kredi kartı numarası vermek güvenlik açısından tehlikeli değil mi? Ayrıca ücrete tabi hale getirmiş oluyorsunuz.

Kredi kartı sayesinde hem yaş doğrulaması yapılıyor hem de kayıt dışı ekonominin önüne geçiliyor. Ama başımıza trajikomik bir olay geldi. Engellediğimiz çok popüler sitelerden birinin yöneticisi bize başvurdu. "Bir de üyelik aidatı koyun" dedik. Yıllık 600 lira gibi yüksek bir rakam belirlediler. Üç ay sonra 60 bin kişi üye oldu diye bize teşekkür maili attı! (Kahkahalar)

Sayenizde köşeyi dönmüş!

Evet, bu yüzden bu konuları konuşmakta zorlanıyoruz. Bunu anlatarak bile reklamlarını yapmış oluyoruz.

Diğer ülkelere kıyasla bizde engelleme daha mı fazla?

Tam aksine, dünyadaki diğer ülkelerle kıyaslama yapamayacağımız kadar az siteyi engelliyoruz. Ayrıca 8 suç sınırlaması sadece bizde var. Avrupa’daki ülkelerde tüm suçları kapsıyor.

"EN ÇOK PORNO ARAYAN İLLER DİYARBAKIR, ERZURUM VE ADANA"

İnternette porno aramayla ilgili ilginç istatistikler var mı?

Tüm dünyada internette porno araması giderek artıyor. 2005'te yüzde 30'lardayken, 2013'te yüzde 100'e yaklaştı. Yani artık herkes internette porno arıyor.

En çok hangi ülke arıyor?

Dünyada ilk sırada Papua Yeni Gine var. Onu Hindistan ve Pakistan takip ediyor. Tüm ülkeleri gruplara ayırırsak Türkiye ilk üç ülke grubunda ve Türkiye’de dünya geneline kıyasla daha hızlı bir artış var.

Türkiye'de illere göre istatistik var mı?

Diyarbakır, Erzurum ve Adana ilk sıralarda. Bu illerde çok sayıda işsiz genç nüfus var. Zamanlarını internet kafelerde geçiriyorlar.

"SEKTÖRDEKİ KADINLAR CANLI SOHBETİ TERCİH EDİYOR"

Kapatılacak siteleri kim tespit ediyor? Bütün gün bilgisayar başında oturup arama yapan bir ekip mi var?

İnternetle ilgili personel sayımız 35, site kapatmalarla da sadece 5 kişi ilgileniyor. Her şeyi otomatik sistem hallediyor. Yani çalışanlar sabahtan akşama kadar oturup müstehcen sitelere bakmıyor. Muzır Kurulu değil burası! Sadece bazen doğrulama amaçlı kontrol etmeleri gerekebiliyor.

İlginç bir olayla karşılaşmışlar mı?

2008'de ilginç bir şikâyet almıştık. Canlı sohbet sitelerinde çalışan bir hanımefendi bizi arayıp bir siteyi şikâyet etti ve kapatılmasını istedi. "Siz zaten bu işi yapmıyor musunuz? Niye kapatılmasını istiyorsunuz?" diye sorduğumuzda anlaşmalı olduğu firmanın farklı bir site olduğunu, söz konusu sitenin izinsiz olarak görüntülerini kullandığını anlattı. Bu şikâyetle öğrendik ki bu sektörde çalışan kadınların çoğu internetten canlı sohbet yapmayı tercih ediyor. "Kamera karşısında bir saat soyunuyorum, istediklerini yapıyorum. İşe gitme zorunluluğu, yol masrafı, trafik, yemek derdi, şiddet yok. Evden paramı kazanıyorum" diyor.

Türkiye'de legal porno siteler yaygın mı?

Evet, çok sayıda var ve giderek büyüyen bir sektör. Dünyadaki büyük firmalar da Türkiye'ye gelmeye başladı.

Legal porno site olmanın koşulları neler?

Çocukların erişimine kapalı olmalı, çocuk pornosu, hayvan pornosu ve ekstrem porno olmamalı. Kişisel bilgileri korumayla ilgili önlem almış olmalı. Vergisini veren, kurallara uyan bir şirket olmalı.

Sitenin legal olması için aynı zamanda görüntülerdeki kişilerin rızasının bulunması gerekmiyor mu?

Onu bilemeyiz. Ancak kişiler mahkemeye başvurduğunda bilirkişi nezdinde yapılacak tespitle ortaya çıkar.

Hayvanlarla ilişki görüntüleri neden yasak değil?

Yasak. Doğal olmayan yollar diye kanunda belirtiliyor. Avrupa'da da 'ekstrem porno' yasaktır. Bunları seyretmek ve bilgisayarda bulundurmak suç.

Peki ya tecavüz görüntüleri?

Kesinlikle yasak. Yargıtay tecavüz görüntüleri yayınlamayı, hayvan görüntüleriyle ilgili hükmün bulunduğu fıkra içinde değerlendiriyor.

"GAY SİTELERİNE ÖZEL YAPTIRIM YOK"

'Grindr' adlı gay arkadaşlık sitesini neden kapattınız?

İstanbul 14. Sulh ceza mahkemesinin bir kararı var. Mahkeme dosyasında gerekçe bellidir ama biz bilmiyoruz. Site ilgilileri mahkemeye başvurup gerekçesini öğrenebilirler.

Bahsettiğiniz 8 maddeden hangisine giriyor olabilir? Eşcinsel arkadaşlık sitelerine özel bir yaptırım mı uyguluyorsunuz yoksa?

Hayır, açık olan birçok eşcinsel arkadaşlık sitesi var. Eşcinsel ya da genel olarak LGBT sitelerine özel bir yaptırım yok.

Bir göreviniz de siber güvenlik. Redhack’le başınız belada galiba!

Yok gayet iyi anlaşıyoruz. Arada mücadele ediyoruz ama iki taraf da yenilmedi. Seviyeli bir ilşkimiz var. (Gülüyor)

'TİB'DE DİNLEME YAPILMIYOR BİZ SADECE TRAFİK POLİSİYİZ'

Gelelim telefon dinlemelerine... Yılda kaç kişiyi dinliyorsunuz?

TİB kurulduğundan beri mahkeme kararı olmaksızın dinleme yapılmıyor, kesin rakamı Adalet Bakanlığı verebilir. Genelde nüfusun 1000'de 1'inde seyrediyor. Fakat bu kişi sayısı değil, dinlenen numara sayısı. Bir kişinin birden fazla hat kullanması söz konusu.

Dinlemenin teknik kısmı nasıl yapılıyor? Filmlerdeki gibi birileri kulaklık takıp dinliyor mu?

TİB'de dinleme yapılmıyor. Biz sadece trafik polisiyiz. Kurumlardan mahkeme kararı aracılığıyla gelen talepleri Turkcell, Turk Telekom, Avea gibi ilgili işletmecilere iletiyoruz. Onlardan gelen ses ya da verileri ilgili tarafa iletiyoruz.

Operatörler konuşma kaydı tutuyor mu?

Hayır, ancak mahkeme kararı iletildikten sonra tutmaya başlıyorlar.

TİB'de bir dinleme odası olduğuna dair yaygın bir kanaat var.

Hayır, biz dinleme yapmıyoruz. Dinleme yapan MİT, Emniyet, jandarma ve savcıların dinleme odaları olabilir.

Dinlenen herkesten haberiniz var mı?

Herkes kendi telefon hattını kullanmıyor. Biz ilgili kişiye ait hattın ses kaydını gönderiyoruz ama hattı kimin kullandığını dinleyen kişi bilebilir.

Arkadaşlarınız gelip size 'Ben de dinleniyor muyum' diye soruyor mu?

Açıklama yetkim yok ki! Onu bırakın, kendi telefonum çalındığında yer tespiti bile istemedim!

Türkiye'de bir tek sizi dinleyemezler herhalde, çünkü hemen öğrenirsiniz!

Burada herkes resmin bir parçasını görür. Tümünü görme imkânı yok.

Nasıl yani? Dinleme yapılan isimleri görmüyor musunuz?

Hayır, ayrıca Türkiye'de numara taşıma sistemi çok yaygın. Hatların yarısından fazlası aradığınız yerde değil. Kâğıt üzerinde gördüğümüz hiçbir şey doğru olmayabilir.

Önleyici istihbarat amaçlı dinlemede kimlik doğrulama şartı yok. Numara farklı bir kişiye aitmiş gibi mahkemeden dinleme kararı çıkartılabiliyor. Bu illegal değil mi?

Doğru fakat bunu hukukçular tartışmalı.

'KABLOSUZ İNTERNETE GİRMEK DİNLENME RİSKİNİ ARTIRIR'

Yasadışı yollarla dinlendiğimizden şüphe ediyorsak dinlendiğimizi nasıl anlarız?

Dinleme çok yaygın değil çünkü teknolojinin geldiği nokta itibarıyla dinleme yapmak kolay değil.

Akıllı telefonlar dinlenmeyi kolaylaştırmıyor mu?

Akıllı telefonları akıllı kullanırsanız dinlenmezsiniz. Dinleme yapmak kolay değil ve çok masraflı. "Şu kadar bin dolara değersen dinlenirsin" diye bir espri vardır. Dinleme yapmak için gerekli teknoloji internette satılıyor ama pahalı.

Dinlenmeyi önlemek için ne yapmak lazım?

Güvenli olmayan sitelere girdiğinizde zararlı yazılımlar bulaşabilir. Dinlemek isteyenler, ilginç bir mesaj ya da mail atabilir. Tıkladığınızda zararlı yazılım inebilir. Her siteye girmeyin, her maile bakmayın, her mesajı açmayın. Ayrıca arama motorlarını gereksiz kullanmayın. Tıkladığınız adresin nereye gideceğinden emin olun. Telefonunuzu sahipsiz bir yerde bırakmayın. Açıp, program indirebilirler. Bir de bilmediğiniz kablosuz ağlara bağlanmayın.

Her yerde kablosuz internet kullanıyoruz!

Gireceğiniz yere dikkat edin. Kablosuz internet risk demek. Nereye gittiğini bilmeden başkasının arabasına binmek demek...